Leita í fréttum mbl.is

Færsluflokkur: Vísindi og fræði

Vistvænn bíll ? Kanntu annan ?

Þetta er alveg í ætt við Doubletalk hjá George Orwell í bókinni 1984. 

Að kalla bíll vistvænan sem sagt.

..... 

Annars lenti ég í því að sjá fyrstu (?) útgáfu fréttarinnar.  Hún var mun styttri, og án myndar.  Áhugavert að sjá þetta í greinina í þróun/vinnslu.

~~~~

Fulltrúar Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna gerðu afnot borgarstjóra af vistvænum bíl að umtalsefni á fundi borgarráðs í dag og spurðu meðal annars með hvaða hætti afnotasamningurinn verði túlkaður við framtal til skatts þar sem bíllinn sé hluti af skilgreindum fríðindum borgarstjóra.

~~~~


mbl.is Spurðu um skatt af vistvænum bíl
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Það má hjóla á allar götur, því reiðhjólið er ökutæki

Þetta kemur skýrt fram í annarri grein umferðarlaga :

  • "Reiðhjól: a. Ökutæki, sem knúið er áfram með stig- eða sveifarbúnaði og eigi er eingöngu ætlað til leiks. ....  Ökutæki:Tæki á hjólum, beltum, völtum, meiðum eða öðru, sem ætlað er til aksturs á landi og eigi rennur á spori"

Eftirfarandi úr sjötta grein staðfestir / minnir á (með öðrum greinum) staða reiðhjóls sem ökutæki  :

  • "Eigi má leggja ökutækjum nema á sérstaklega merktum stæðum. Ákvæði þetta gildir eigi um reiðhjól."

Ennfremur, úr 13.grein : 

  • "Ökumaður skal nota akbraut. Bannað er að aka eftir gangstétt eða gangstíg."

Sama skylda til að vera til hægri gildir um öll ökutæki :

  • "Ökumaður skal vera með ökutæki sitt eins langt til hægri og unnt er með tilliti til annarrar umferðar og aðstæðna að öðru leyti."  

Hér má þó benda á að öryggissjónarmið trompi öllu, og það hefur sýnt sér að fyrir bifhjólamenn og reiðhjólamenn dregur úr sýnileiki, sérstaklega fyrir gatnamótum og í gatnamótum að vera staðsettur í hægri jaðri akreinar.   Bifhjólamenn læra að taka ríkjandi stöðu (eigna sér akreinina  á þessum kafla) á gatnamótum, og í Hjólafærninni eru hjólreiðamönnum kennt að gera það líka.  

Og svo úr sérreglum fyrir reiðhjólum í 39.grein:

  • "Hjólreiðamaður skal hjóla hægra megin á akrein þeirri, sem lengst er til hægri. Akreinina við hlið hennar má þó nota til framúraksturs, ef eigi er unnt að fara fram úr hægra megin."
  • "Heimilt er að hjóla á gangstétt og gangstíg, enda valdi það ekki gangandi vegfarendum hættu eða óþægindum. Hjólreiðamaður á gangstétt eða gangstíg skal víkja fyrir gangandi vegfarendum."

 

Það er nógu slæmt að blaðamaður sem skrifar um umferðarmál og hefur talað við Umferðarstofu geti haldið fram hluti sem brjóti í baga við lög, verr er ef lögfræðingur Umferðarstofu komi með fullyrðinga, vísi í lögin og segir rangt til um innihaldi laga.


mbl.is Vespan skal flokkast sem reiðhjól
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Frekari upplýsingar um tildrög slyssins ?

Vona  að allt sé í lagi með hjólreiðamanninn, og óska ég honum góðs bata.

Það væri kostur ef hægt væri að fá að frekari upplýsingar um tildrög slyssins, hraði, sjónlínur, yfirborð vegs, áverkar og ummerki á ökutæki (bíl og reiðhjól) og búnaði (t.d. hjálminn )

Að öðrum kostum er í raun ekki hægt að læra neitt af slysunum.

Zilch, zip, Nada.

Ólíkt því sem fullyrt er (nánast vélrænt)  í fréttinni. 

Þegar maður spyr lögguna bera þeir fyrir sér persónuvernd, sem er kannski, mögulega eitthvað til í. 

En ég hef nákvæmlega engan áhuga á persónugreinilegum upplýsingum. Bara aldur og kyn. Jú og stundum skiptir máli að vita hvort ætla mætti að viðkomandi væri vanur hjólreiðamaður, og í þokkalegu formi.  Ef það væri ekki of nærgöngult sömuleiðis með bílstjórann og hjá báðum hvort grunur væri á þreytu, efna eða áfengisáhrif.

Það væri alveg hægt að gangast undir trúnaðaryfirlýsingu, og lofa að ekki birta gögnin, nema etv sem hluti af tölfræði.

Um daginn slasaðist konu alvarlega á reiðhjóli, og manni skilst að Rannsóknarnefnd umferðarslysa hafi í fyrsta skiptið athugað með reiðhjólaslys. Hefðu átt að gera það oftar, og líka leita til manna til að ræða getgátur og spurninga við.  Þó að RNU-menn hjóla sjálfir þá er ég viss um að stjórnamenn LHM (LHM.is)  og fólk sem við erum í tengsl við hefðu getað víkkað sjóndeildarhringnum í rannsókninni. 


mbl.is Ekið á hjólreiðamann á Vífilsstaðavegi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Mannréttindabrot að banna daglegar hjólreiðar ?

Ég hef lengi velt fyrir mér hvort það sé mannréttindabrot að banna hjólreiðar.  Rökin sem eru notuð eru mjög svipuð og í tilfelli  gleðigöngunnar.  Menn eru á því að að leyfa hjólreiðar geti ógnað öryggi. Og ef það er ekki mannréttindabrot, hvernig eigi þá að skilgreina þetta kerfisbundna ójafnræði á hendur hjólreiðamanna ?  Hér eru nokkur dæmi, pínu hraðsoðið  :

  • Bannað að hjóla eftir hraðbrautum jafnvel þótt ekki sé til aðra leið á milli A og B. Eða leiðri sem í boði eru , eru ekki í nánd við að vera jafn greiðfær.
  • Bannað að hjóla án hjálms, hvort sem ferðin er stutt eða löng á leið í veislu eða á stígum í óbyggðum án umferðar, hvort farið er upp bratta brekku í 50 stíga hita. Í mörgum löndum gildir þetta alla aldurshópa. Háar sektir eru beittir og fangelsi ef maður borgar ekki.  Og yfirvöld þverneita að ræða vísindagögnin sem sýna að hjálmar skipta ekki höfuðmáli heldur eru aðrir hlutir miklu, miklu mikilvægari.
  • Bannað að hjóla án endurskinsvesti  ( þetta er að ryðja sér til rúms í mörgun löndum til dæmis í Litháen sem var eitt fyrsta landið sem setti svoleiðis lög.  Og tillaga um svipað liggur nú fyrir Alþingi)
  • Alfarið bannað að hjóla (líka fyrir börn, og á litlum hraða)  á göngustígum., þar sem sér hjólastígur er til hliðar. Tillaga um þetta liggur fyrir alþingið.
  • Alfarið bannað að þvera heildregna línu sem aðgreinir 1m "hjólaræmu"  á 2+1 skiptum stígum.  á þessari ræmu er ekki hægt að mæta öðrum hjólandi. Það ætti sérhver hugsandi maður að sjá.  Tillaga um þetta liggur fyrir alþingið.
  • Alfarið bannað að hjóla eftir vegum í þéttbýli með hærri hámarkshraða en 50 km/klst.  (Spekingar hjá borginni lögðu þessu til í fullu alvöru við Samgönguráðuneytinu þegar fjallað var um heildarendurskoðun umferðarlaga )
  • "Bannað" að tala satt um litla gagnsemi hjálma hvað varðar heildarmyndina um öryggi hjólreiða.   Opinberir aðilar  neita að rökstyðja stöðu sína af fullri alvöru og svara gagnrýni en halda áfram  að mæra hjálmana, "ljúga" skýrt um gagnsemi þeirra ( fullyrða að hjálmar hafa bjargað fjölda mannslífa  og stuðla að "victim blaming". Jafn vel í tengsl við átakinu "Hjólað í vinnuna".

Svo eru fleiri óbein bönn eða kannski frekar gróf jafnræðisbrot :

  • Samgöngumannvirki  miðuð við hraðri akstri bíla
  • Ökutækjastyrkir ef ökutækið er vélknúið annars ekki.  ( Samgönguráðuneytið er að stíga fyrsta skrefið í rétta átt þessa dagana : http://visir.is/article/20100505/SKODANIR03/945267172 )
  • Niðurgreidd eða gjaldfrjáls bílastæði sem þó kosta stofnanir, fyrirtæki og búðir morðfjár
  • Kvaðir um lágmarks fjölda (oftast "ókeypis" )  bílastæði við íbúðar- og öðru húsnæði.  (Sumstaðar er verið  að breyta yfir í hámark, eða lækka lágmarkið ) 
  • Bílablöð í dagblöðunum  dregur dilk bílasalana
  • Akstursíþróttir hafa fengið ótrúlega mikið pláss í fjölmiðlum.  Það er ekki verið að einfaldlega gefa fólki það sem það vill, heldur verið að segja fólki hvað það vill.  Í Noregi og á Bretlandi eru það hjólreiðar sem hafa styrkst mest sem áhorfendaíþrótt ( og þátttakendaíþrótt  )  undanfarin ár.
  • Og maður gæti haldið áfram .... 

mbl.is Segir fráleitt að stöðva gleðigöngu
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Móðir jörð / Gaia ?

Væri svo slæmt að hugsa svolítið á þessum notum , en halda samt ró sinni, skynsemi og gagnrýnni hugsun ?
mbl.is Hafa áhyggjur af fækkun býflugna
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hjólreiðahjálmur orsök dauða barns

Vona að fólk sjái að orsakasamhengið er ólíkt skýrari þegar krakki festist í tré vegna hjálms og kyrkist, en þegar fullyrt sé að einhver hafi "bjargast" vegna þess að hann eða hún var með hjálm þegar ekið var á viðkomandi við hjólreiðar, eða hann eða hún datt.
http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article3610756.ece
http://laagendalsposten.no/nyheter/sykkelhjelm-arsak-til-dodsulykken-1.5180608

 


Fjölmiðlar og besserwisserar í vanda

Cameron er bersýnilega ekki í hjólavandræðum.  Að hann hjólar er auðvitað jákvætt og skiptir mestu máli, ekki með hvaða hætti eða hvers konar búnaður hann notar. 

Hjólreiðar eru nefnilega jákvæðar : Hjólreiðamenn lífa lengur, eins og margir rannsóknir og sérfræðinganefndir hafa staðfest.  Og hjólreiðamenn skapa minni hætta fyrir aðra, borið saman við bílstjóra, menga minna, lífga upp á umhverfi sínu, spara peninga fyrir sjálfum sér og fyrir samfélaginu. Sumir eru hræddir um að hjólreiðar séu hættulegar, en þá vil ég ítreka að hjólreiðamenn lífa lengur og við meiri heilbrigði  en þeir sem hjóla ekki.  ( Hvað varðar  umferðaröryggi í þröngum , hefðbundnu, m skliningi, þá er  það sambærilegt og fyrir ökumenn, miðað við fjöldi ferða, en lakari miðað við fjöldi kílómetra. En samanburður varðandi ekinna kílómetra gefur skakka mynd af því sem um er fjallað, því meðallengd ferða er mun styttri á reiðhjóli en á bíl  )

Þeir sem kvarta yfir því að fólk hjóli án hjálms þurfa að  kynna sér málin betur.  Og kannski láta skoða hausnum á sér ? (Erfitt að staðast freistinguna til að nota þessu myndmáli ) 

( Ef ítarlegri rök er óskað, er það í hrönnum á www.LHM.is, hér á blogginu, mortenl.blog.is  og viðar.  Wikipedia-greinin Bicycle_helmet hefur fullt af tilvitnunum í rannsóknum.  Á cyclehelmets.org má finna mat sérfræðinga á  fullt af vísindagreinum um virkni hjálma.  Ég get bent á rökræður fremstu sérfræðinga heims - meðal þeirra sem trúa á hjálmaáróðrinum og ekki sem fór fram í gegnum British Medical Journal /BMJ,  rök gegn hjálmaáróðri sem kemur fram í bæklingi frá ESB og svo framvegis  ) 

( 2010-04-11 : Reyndi að betrumbæta textann og setti inn meira efni hvað varðar tilvitnanir / rannsóknir. Sjá líka athugasemd mína undir færslu Vilbergs sem er tengd við sömu frétt mbl.is ) 


mbl.is Cameron enn í hjólavandræðum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Enn bætist við ný rök með hjólreiðum

Þetta kemur fram í frétt mbl.is um rannsókn um jákvæða áhrif hreyfingu, þar á meðal hjólreiða á  heilsu ungviðis. Léttara barn, ( innan marka auðvitað)  er síður líklegt til að lenda í heilsufarsvanda síðar á ævinni .

"Konurnar sem hjóluðu eignuðust jafn löng börn og samanburðarhópurinn, en börnin voru að jafnaði rúmlega 140 grömmum léttari en önnur börn."


mbl.is Hreyfing móður hefur jákvæð áhrif á heilsufar barns
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Gróðurhúsaáhrifin magnast. Byrjum á aðgerðum með hliðarávinningi

Lengi hefur verið vitað að hláturgas N2O hafi mjög sterka gróðurhúsavirkni. Nú eru að koma fram vísbendingar um að hlýnun jarðar auki losun N2O með náttúrulegum ferlum. Sem sagt magnandi áhrif hlýnunar sem er innbyggður í lífhvolfinu. Þetta er þriðja dæmið um svoleiðis magnandi áhrif sem tengist (norður-)heimskautunum, sem ég man eftir í fljótu bragði.

  1. Hlýnun bráðnar hafís, sem þýðir að sólarljós hitar yfirborðið frekar en ef ljósið er endurvarpað af ís og snjó
  2. Hlýnun bræður sífreranum sem inniheldur miklu magni af metani, sem er um 20 sinnum öflugri gróðurhúsalofttegund en koltvísýring
  3. Þegar sífrerinn bráðnar losast líka N20 sem er um 300 sinnum öflugri en CO2.

Auk þess er bent á í frétt mbl.is að N2O hafi neikvæð áhrif á ósonlaginu.  Og við vitum líka að þynnra ósonlag geti aukið hlýnun, því meir orka berist neðar í lofthjúpnum.  Og undir vissum kringumstæðum getur aukning í gróðurhúsalofttegundum gert það að verki að neðri hluti lofthjúpsins hlýnar meðan efi hlutar kolna. Kólnun efri hluta lofthjúps geta haft neikvæð áhrif á ósónlaginu. 

Til mótvægis við þessu má nefna að hlýnun getur undir sumum kringumstæðum aukið skýjamyndun,  sem getur dregið úr hlýnun.  En sumar tegundir af skýjum (þunnir) geta reyndar haft þveröfug áhrif...

Og svo má rétt nefna að  mengun í formi agna hafi mögulega ýtt undir skýjamyndun sem hefur leitt til kólnunar, miðað við það sem hefði annars verið.  Já þetta  kerfi er flókið og það er svo sannarlega skýrt að við þurfum að fara varlega og draga úr áhrifum okkar, sérstaklega hvað varðar sóun sem eykur sífellt losun okkur á gróðurhúsalofttegundum.

Nú er um að gera að grípa til aðgerða þó fyrr hefði verið.  Mesta samstöðuna og mesti ávinningurinn ætti að vera hægt að ná með því að  byrja á aðgerðum sem hafa hliðarávinning. Eitt besta dæmið sem ég þekki til er aukning í hjólreiðum og að draga um leið úr notkun einkabíla. Við ættum að byrja á því að leiðrétta þær skekkjur sem eru í samkeppnisstaða samgöngumáta. Dæmi :

  • Gjaldfrjáls eða niðurgreidd, en í raun rándýr bílastæði
  • Ökutækjastyrkir í stað  samgöngustyrkja í bland við búsetustyrkja
  • Íþróttastyrki sem sjaldnast má nota til viðhaldi á reiðhjóli, kaup á fatnaði til göngu, hjólreiða eða notkun strætó
  • Hlunnindaskatt á samgöngustyrkja  meðan verulegur partur af ökutækjastyrki eru skattfrjáls
  • Samgöngumannvirki hannaðir með  "þarfir" einkabíla í fyrsta sæti
Leiðir til úrbóta gæti verið að snúa við þessu sem ég hef talið upp, en passa upp á að hafa ávalt samtalið opið og skýrt um bestu leiðir og taka þetta í skrefum, en samt ekki löturhægt.  Og svo mætti kóróna með til dæmis  :
  • Alvöru yfirlit yfir það sem ofvaxinn umferð einkabíla kosti okkur í raun, og bera saman við tekjur sem koma á móti
  • Mengunarbótarreglan og grænir skattar virkjaðar í þrepum, um leið og skatt á vinnu er lækkuð

 


mbl.is Er hláturgas næsta stóra ógnin?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Umræða um umferðarlögin á skuggaþingi

Ég vona innilega að umræðan um umferðarlögin verði kröftug en markviss og málefnaleg. Ein leið til að  ýta undir að svo verði er ef fólki nýti sér þann möguleika að setja inn rök með og á móti lögunum á Skuggaþingi :

http://skuggathing.is/priorities/379-umferdarlog

Hver sem er sem er getur  skráð sér, og það er einfalt að nota Facebook-aðganginn til skráningar noti maður FB.

Enn betri umræðu mættu skapast ef fólk og ekki síst fólk sem skrifar á vegum eða í samsvari við sýn samtaka og sérfræðinga mundu bæta inn rök við staka greinar, eða eins og núna er gert ráð fyrir við rökstuðning við staka greina. 

http://skuggathing.is/process_documents/show/528-umferdarlog-stjornarfrumvarp

Þá má gefa staka greinar stjörnur eftir hvernig manni líkar við þá. 

Loks má líka kjósa með eða á móti málum á Skuggaþingi, en hvað varðar umferðalögin er hún svo margslungin að þetta missi  marks, nema til að vekja athygli á málinu innan kerfisins á Skuggaþingi.

Ég mundi skjóta á  30% af því sem snúa að hjólreiðum og er breytt er gott, en 60% vont eða helst vanhugsað og illa rökstutt.   Það veldur vonbrigði að svo skuli vera, þrátt fyrir endurtekinna skrifelaga ábendingar Landssamtaka hjólreiðamanna  og ítarleg rökstuðning með tilvitnanir í rannsóknir.  Á yfirborðinu litur samráð ráðuneytisins við "hagsmunaaðila"  vel út, en það eru mörg teikn um að athugasemdir LHM hafa varla verið lesnar.  Samskipti við menn ráðuneytisins á fundi tveggja embættismann og tveggja sem mættu af hálfu LHM bar keim af þessu.  Ráðuneytið hefur ekki einu sinni tekist að leiðrétta nafn samtakanna eftir að LHM bentu á það í tvígangi. Nei, ekki getur maður séð að um samráð sé að ræða, heldur möguleiki á að koma sjónarmiðum á framfæri. Og vissulega hefur eitt og annað breyst til batnaðar sem hluti af ferlinu.  En of snemmt er að segja hvort það mun hafa áhrif í raun.  Þetta eru hlutir eins og

  • að leiðrétta ruglingslegt orðalag hvað varðar aðgangi til þess að taka vinstribeygju á reiðhjóli með öðrum hætti en það sem bílstjórum er gert að gera.
  • að banna ekki reiðhjól á sérreinum, heldur taka það fram í skýringartextanum að viða erlendis deila strætó, leigubílar og reiðhjól sérreinum.  Það kemur í ljós hver reyndin verður í Reykjavík, því hvert sveitarfélag mun fá að ráða þessu fyrir sitt leyti.

 

Neikvæðir hlutir, og sem því miður eru líklegri til að hafa meiri áhrif  eru  breytingar sem

  • Banna hjólreiðar með lögum, með öllu jafnvel barna í fylgd með fullorðinna sem ganga á gangstíg ef sérstakur hjólastigur er til staðar.
  • Banna með öllu hjólreiðamenn að þvera óbrotna línu á stígum sem eru skipt í 1m ræmu merkt hjólreiðamenn og 2 m ræmu merkt gangandi. Þetta er óframkvæmanlegt og ótrúlegt þekkingarleysi
  • Festa bann við hjólreiðum barna án hjálma í sessi.  Og halda leyfi ráðherra til að banna líka fullorðnum að hjóla án hjálms ef honum svo sýnist.  Ef einhvern tímann hefði farið fram umræða um þessa hluti og mótrökin svarað af alvöru væri þetta mun minna þrætuepli, en yfirvöld hafa aldrei viljað rökstyðja mál sitt í samræðum við Landssamtaka hjólreiðamana eða aðra sérfræðinga í þessu máli.  ( Þeir sem hafa komið fram sem sérfræðingar og stutt hjálmaskyldu hafa ekki sýnt sér nafnbótunum verðugir, enda er ekkert sem bendir til þess að þeir  hafa kynnt sér rannsóknirnar ) . Forsendunar sem menn gáfu sér þegar ráðherra var veittur heimild til hjálmaþvingunar, stóðust ekki þá, en síðan hafa rökin á móti eflst til muna, og fjömargur opinberiri aðilar erlendis draga gildi hjálmaskyldu og gildi hræðsluáróðurs til að hvetja til hjálmanotkunar í sterklega í efa.

Það mætti halda áfram um lögin í löngu máli, en hér er í staðinn krækja í frétt á vefsíðu LHM um málið :

http://lhm.is/lhm/skjol/319-drjum-umfer-og-athugasemdir-lhm-viu

 


mbl.is 110 km hraði leyfður á ákveðnum vegum?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Höfundur

Morten Lange
Morten Lange
Please excuse my meager Icelandic...

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband