Leita í fréttum mbl.is

Færsluflokkur: Stjórnmál og samfélag

Hjólreiðahjálmur orsök dauða barns

Vona að fólk sjái að orsakasamhengið er ólíkt skýrari þegar krakki festist í tré vegna hjálms og kyrkist, en þegar fullyrt sé að einhver hafi "bjargast" vegna þess að hann eða hún var með hjálm þegar ekið var á viðkomandi við hjólreiðar, eða hann eða hún datt.
http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article3610756.ece
http://laagendalsposten.no/nyheter/sykkelhjelm-arsak-til-dodsulykken-1.5180608

 


Fjölmiðlar og besserwisserar í vanda

Cameron er bersýnilega ekki í hjólavandræðum.  Að hann hjólar er auðvitað jákvætt og skiptir mestu máli, ekki með hvaða hætti eða hvers konar búnaður hann notar. 

Hjólreiðar eru nefnilega jákvæðar : Hjólreiðamenn lífa lengur, eins og margir rannsóknir og sérfræðinganefndir hafa staðfest.  Og hjólreiðamenn skapa minni hætta fyrir aðra, borið saman við bílstjóra, menga minna, lífga upp á umhverfi sínu, spara peninga fyrir sjálfum sér og fyrir samfélaginu. Sumir eru hræddir um að hjólreiðar séu hættulegar, en þá vil ég ítreka að hjólreiðamenn lífa lengur og við meiri heilbrigði  en þeir sem hjóla ekki.  ( Hvað varðar  umferðaröryggi í þröngum , hefðbundnu, m skliningi, þá er  það sambærilegt og fyrir ökumenn, miðað við fjöldi ferða, en lakari miðað við fjöldi kílómetra. En samanburður varðandi ekinna kílómetra gefur skakka mynd af því sem um er fjallað, því meðallengd ferða er mun styttri á reiðhjóli en á bíl  )

Þeir sem kvarta yfir því að fólk hjóli án hjálms þurfa að  kynna sér málin betur.  Og kannski láta skoða hausnum á sér ? (Erfitt að staðast freistinguna til að nota þessu myndmáli ) 

( Ef ítarlegri rök er óskað, er það í hrönnum á www.LHM.is, hér á blogginu, mortenl.blog.is  og viðar.  Wikipedia-greinin Bicycle_helmet hefur fullt af tilvitnunum í rannsóknum.  Á cyclehelmets.org má finna mat sérfræðinga á  fullt af vísindagreinum um virkni hjálma.  Ég get bent á rökræður fremstu sérfræðinga heims - meðal þeirra sem trúa á hjálmaáróðrinum og ekki sem fór fram í gegnum British Medical Journal /BMJ,  rök gegn hjálmaáróðri sem kemur fram í bæklingi frá ESB og svo framvegis  ) 

( 2010-04-11 : Reyndi að betrumbæta textann og setti inn meira efni hvað varðar tilvitnanir / rannsóknir. Sjá líka athugasemd mína undir færslu Vilbergs sem er tengd við sömu frétt mbl.is ) 


mbl.is Cameron enn í hjólavandræðum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Gróðurhúsaáhrifin magnast. Byrjum á aðgerðum með hliðarávinningi

Lengi hefur verið vitað að hláturgas N2O hafi mjög sterka gróðurhúsavirkni. Nú eru að koma fram vísbendingar um að hlýnun jarðar auki losun N2O með náttúrulegum ferlum. Sem sagt magnandi áhrif hlýnunar sem er innbyggður í lífhvolfinu. Þetta er þriðja dæmið um svoleiðis magnandi áhrif sem tengist (norður-)heimskautunum, sem ég man eftir í fljótu bragði.

  1. Hlýnun bráðnar hafís, sem þýðir að sólarljós hitar yfirborðið frekar en ef ljósið er endurvarpað af ís og snjó
  2. Hlýnun bræður sífreranum sem inniheldur miklu magni af metani, sem er um 20 sinnum öflugri gróðurhúsalofttegund en koltvísýring
  3. Þegar sífrerinn bráðnar losast líka N20 sem er um 300 sinnum öflugri en CO2.

Auk þess er bent á í frétt mbl.is að N2O hafi neikvæð áhrif á ósonlaginu.  Og við vitum líka að þynnra ósonlag geti aukið hlýnun, því meir orka berist neðar í lofthjúpnum.  Og undir vissum kringumstæðum getur aukning í gróðurhúsalofttegundum gert það að verki að neðri hluti lofthjúpsins hlýnar meðan efi hlutar kolna. Kólnun efri hluta lofthjúps geta haft neikvæð áhrif á ósónlaginu. 

Til mótvægis við þessu má nefna að hlýnun getur undir sumum kringumstæðum aukið skýjamyndun,  sem getur dregið úr hlýnun.  En sumar tegundir af skýjum (þunnir) geta reyndar haft þveröfug áhrif...

Og svo má rétt nefna að  mengun í formi agna hafi mögulega ýtt undir skýjamyndun sem hefur leitt til kólnunar, miðað við það sem hefði annars verið.  Já þetta  kerfi er flókið og það er svo sannarlega skýrt að við þurfum að fara varlega og draga úr áhrifum okkar, sérstaklega hvað varðar sóun sem eykur sífellt losun okkur á gróðurhúsalofttegundum.

Nú er um að gera að grípa til aðgerða þó fyrr hefði verið.  Mesta samstöðuna og mesti ávinningurinn ætti að vera hægt að ná með því að  byrja á aðgerðum sem hafa hliðarávinning. Eitt besta dæmið sem ég þekki til er aukning í hjólreiðum og að draga um leið úr notkun einkabíla. Við ættum að byrja á því að leiðrétta þær skekkjur sem eru í samkeppnisstaða samgöngumáta. Dæmi :

  • Gjaldfrjáls eða niðurgreidd, en í raun rándýr bílastæði
  • Ökutækjastyrkir í stað  samgöngustyrkja í bland við búsetustyrkja
  • Íþróttastyrki sem sjaldnast má nota til viðhaldi á reiðhjóli, kaup á fatnaði til göngu, hjólreiða eða notkun strætó
  • Hlunnindaskatt á samgöngustyrkja  meðan verulegur partur af ökutækjastyrki eru skattfrjáls
  • Samgöngumannvirki hannaðir með  "þarfir" einkabíla í fyrsta sæti
Leiðir til úrbóta gæti verið að snúa við þessu sem ég hef talið upp, en passa upp á að hafa ávalt samtalið opið og skýrt um bestu leiðir og taka þetta í skrefum, en samt ekki löturhægt.  Og svo mætti kóróna með til dæmis  :
  • Alvöru yfirlit yfir það sem ofvaxinn umferð einkabíla kosti okkur í raun, og bera saman við tekjur sem koma á móti
  • Mengunarbótarreglan og grænir skattar virkjaðar í þrepum, um leið og skatt á vinnu er lækkuð

 


mbl.is Er hláturgas næsta stóra ógnin?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Umræða um umferðarlögin á skuggaþingi

Ég vona innilega að umræðan um umferðarlögin verði kröftug en markviss og málefnaleg. Ein leið til að  ýta undir að svo verði er ef fólki nýti sér þann möguleika að setja inn rök með og á móti lögunum á Skuggaþingi :

http://skuggathing.is/priorities/379-umferdarlog

Hver sem er sem er getur  skráð sér, og það er einfalt að nota Facebook-aðganginn til skráningar noti maður FB.

Enn betri umræðu mættu skapast ef fólk og ekki síst fólk sem skrifar á vegum eða í samsvari við sýn samtaka og sérfræðinga mundu bæta inn rök við staka greinar, eða eins og núna er gert ráð fyrir við rökstuðning við staka greina. 

http://skuggathing.is/process_documents/show/528-umferdarlog-stjornarfrumvarp

Þá má gefa staka greinar stjörnur eftir hvernig manni líkar við þá. 

Loks má líka kjósa með eða á móti málum á Skuggaþingi, en hvað varðar umferðalögin er hún svo margslungin að þetta missi  marks, nema til að vekja athygli á málinu innan kerfisins á Skuggaþingi.

Ég mundi skjóta á  30% af því sem snúa að hjólreiðum og er breytt er gott, en 60% vont eða helst vanhugsað og illa rökstutt.   Það veldur vonbrigði að svo skuli vera, þrátt fyrir endurtekinna skrifelaga ábendingar Landssamtaka hjólreiðamanna  og ítarleg rökstuðning með tilvitnanir í rannsóknir.  Á yfirborðinu litur samráð ráðuneytisins við "hagsmunaaðila"  vel út, en það eru mörg teikn um að athugasemdir LHM hafa varla verið lesnar.  Samskipti við menn ráðuneytisins á fundi tveggja embættismann og tveggja sem mættu af hálfu LHM bar keim af þessu.  Ráðuneytið hefur ekki einu sinni tekist að leiðrétta nafn samtakanna eftir að LHM bentu á það í tvígangi. Nei, ekki getur maður séð að um samráð sé að ræða, heldur möguleiki á að koma sjónarmiðum á framfæri. Og vissulega hefur eitt og annað breyst til batnaðar sem hluti af ferlinu.  En of snemmt er að segja hvort það mun hafa áhrif í raun.  Þetta eru hlutir eins og

  • að leiðrétta ruglingslegt orðalag hvað varðar aðgangi til þess að taka vinstribeygju á reiðhjóli með öðrum hætti en það sem bílstjórum er gert að gera.
  • að banna ekki reiðhjól á sérreinum, heldur taka það fram í skýringartextanum að viða erlendis deila strætó, leigubílar og reiðhjól sérreinum.  Það kemur í ljós hver reyndin verður í Reykjavík, því hvert sveitarfélag mun fá að ráða þessu fyrir sitt leyti.

 

Neikvæðir hlutir, og sem því miður eru líklegri til að hafa meiri áhrif  eru  breytingar sem

  • Banna hjólreiðar með lögum, með öllu jafnvel barna í fylgd með fullorðinna sem ganga á gangstíg ef sérstakur hjólastigur er til staðar.
  • Banna með öllu hjólreiðamenn að þvera óbrotna línu á stígum sem eru skipt í 1m ræmu merkt hjólreiðamenn og 2 m ræmu merkt gangandi. Þetta er óframkvæmanlegt og ótrúlegt þekkingarleysi
  • Festa bann við hjólreiðum barna án hjálma í sessi.  Og halda leyfi ráðherra til að banna líka fullorðnum að hjóla án hjálms ef honum svo sýnist.  Ef einhvern tímann hefði farið fram umræða um þessa hluti og mótrökin svarað af alvöru væri þetta mun minna þrætuepli, en yfirvöld hafa aldrei viljað rökstyðja mál sitt í samræðum við Landssamtaka hjólreiðamana eða aðra sérfræðinga í þessu máli.  ( Þeir sem hafa komið fram sem sérfræðingar og stutt hjálmaskyldu hafa ekki sýnt sér nafnbótunum verðugir, enda er ekkert sem bendir til þess að þeir  hafa kynnt sér rannsóknirnar ) . Forsendunar sem menn gáfu sér þegar ráðherra var veittur heimild til hjálmaþvingunar, stóðust ekki þá, en síðan hafa rökin á móti eflst til muna, og fjömargur opinberiri aðilar erlendis draga gildi hjálmaskyldu og gildi hræðsluáróðurs til að hvetja til hjálmanotkunar í sterklega í efa.

Það mætti halda áfram um lögin í löngu máli, en hér er í staðinn krækja í frétt á vefsíðu LHM um málið :

http://lhm.is/lhm/skjol/319-drjum-umfer-og-athugasemdir-lhm-viu

 


mbl.is 110 km hraði leyfður á ákveðnum vegum?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Reiðhjól efst á lista góðra lausna

Ef ungir framsóknarmenn vilja draga úr mengun og bæta ímynd borgarinnar þá væri rökrétt að leggja að minnstu kosti jafn mikla áherslu á hjólreiðum til samgangna og hitt sem þeir leggja til samkvæmt frásögn mbl.is.

Ég skil ekki af hverju þau  fatta þessu ekki.  Gefur auga leið. Til dæmis ef nýlega skýrslur umhverfisráðuneytisins eru lesnar, eða nýlegt plagg borgarinnar um að gera Reykjavík að hjólaborg.

 

http://www.umhverfisraduneyti.is/forsida/nr/1530

http://www.umhverfisraduneyti.is/frettir/nr/1442

 

"Kostnaður við mótvægisaðgerðir er mismikill en ljóst er að ódýrar aðgerðir geta skilað umtalsverðum árangri. Kostnaðurinn spannar allt frá aðgerðum sem gefa hreinan fjárhagslegan ávinning svo sem aukin áhersla á göngu og hjólreiðar, eða aukin notkun sparneytnari bifreiða, til mótvægisaðgerða sem eru fremur dýrar, t.d. raf- eða vetnisvæðing samgangna. Þó ber að hafa í huga að við tækniframfarir er líklegt að kostnaður dýrari aðgerða geti lækkað umtalsvert þegar til lengri tíma er litið."

Þó ber líka að hafa í huga að sleppt var í skýrslunni að meta þann mikla fjarhagslega ávinning sem auknar hjólreiðar  hafa í för með sér , meðal annars samkvæmt WHO, Alþjóðheilbriðismálastofnun. 

 

http://reykjavik.is/DesktopDefault.aspx/tabid-757/521_read-19342/

"Áhugavert er að leiða hugann að áhrifum þess að 10% ökuferða færðust yfir í hjólreiðar. 50 þúsund eknir km myndu sparast á götum borgarinnar dag hvern. Fjárhagslegur ávinningur þess myndi einnig nema um níu milljörðum króna samtals fyrir rekstur heimilanna í borginni.

Hjólreiðaáætlun Reykjavíkurborgar gerir ráð fyrir fimmföldun hjólaleiða í Reykjavík á næstu fimm árum og tíföldun á næstu tíu árum. Áætlunin gerir ráð fyrir hraðbraut fyrir hjól milli Laugardals og miðborgar og brú yfir Elliðaárósa eingöngu fyrir gangandi og hjólandi svo fátt eitt sé nefnt" 

 

 

 

 

 


mbl.is Endurnýjanleg orkuborg
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Landlækni hvetji til að hvíla bíla

Mér er fyrirmunað að skilja hvers vegna Landlæknir, heilbrigðisfulltrúar sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu, Umferðarstofa  og Vegagerðin  hvetji ekki með afgerandi hætti fóli til að hvíla bílana á þessum dögum með vetrarstillur. Að draga úr mengunin hlýtur að vera langefst á forgangslistanum. Hingað til hefur mikið til vera einblínt á "victim blaming"  ( skammastu þín fórnarlamb, eða allavega forðaðu þér, fórnarlamb) þegar kemur að loftgæða í þéttbýli. 

Mér skilst að tímabundin lækkun aksturshraða á stofnbrautum gæti verið önnur leið, en ekki alveg eins áhrifamikill og að minnka umferð bíla.  Kosturinn væri að hún mundi ná til alla sem aka um stofnbrautirnar, þannig að flestir mundu örugglega hafa tækifæri til að skilja ábyrgð  sína á  mengunina.

( Jú að vísu hefur bilaeigendum verið hvattir til til að nota ekki nagladekk að óþörfu, sem er gott og gilt, en nagladekkin eru bara lítill hluti af vandanum.  Og það er gott að það komi loksins fram frétt um loftgæðamál þar sem nagladekkin koma klárlega ekki við sögu.  Vonandi geti þessa frétt hjálpað  til með  að leiðrétta þessa misskilning, um að nagladekk eður ei sé 90% af vandanum  )


mbl.is Loftmengun yfir mörkum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vantrú hefur vinninginn í "kristnu siðgæði" ;-)

Maður mundi halda að biskup Íslands væri vel að sér í góðum síðum ( sem sumir kalla kristilegir) og kannski mætti halda að menn hjá Vantrú séu að pota í mann og annan og hver veit kannski segja eitthvað sem jaðarr við gagnrýni á hefðum og jafnvel ýti undir sundrung nú um jólin.  En ef maður les "jólaboðskap" þessara aðila er ekki fjarri lagið að þetta sé þveröfugt farið: 

http://tru.is/pistlar/2009/12/sagan-sem-ma-ekki-gleymast,  Útdráttur: 

Hið frábæra starfsfólk leikskólans hafði sannarlega lagt sig fram um að gera allt úr garði sem best mætti verða fyrir börnin og boðsgesti þeirra. Þetta var afar skemmtilegt, falleg og gott og sannarlega heilnæmt fyrir sálina. En eftir á leitaði á mig að þarna var ekkert minnst á Betlehem, Maríu eða Jesú. Ætli stefni í það að eini staðurinn utan heimilanna sem leyft verði að rifja upp sögu jólaguðspjallsins og nefna höfuðpersónur hennar á nafn sé í kirkjunum?

( Sem sagt að "ekki sé minnst á"Betlehem, Maríu eða Jesú" er snúið upp í spurning um hvort aldrei megi "nefna" þá. Biskup efast ekki um kærleikan og góðu gildin sem voru miðluð í leikskólanum, en samt virðist hann finna þetta til foráttu og einhverskonar merki um ognun við tilveru okkar - að ekki sé alltaf "minnst á betlehem, Maríu eða Jesú". )

 

Hmm.  Er ekki öllu "kristilegri"  viðhorf sem bistist hjá Vantrú í þeirra jólabóðskap, birt  24.desember ?

http://www.vantru.is/2009/12/24/16.00/ 

Gleðilega hátíð Vantrú óskar öllum trúleysingjum og trúmönnum, ákafafólki og sinnuleysingjum, aðdáendum og öllum hinum gleðilegrar hátíðar. Hafið það sem allra best, njótið þess að vera til, verið góð hvert við annað og gangið hægt um gleðinnar dyr.

 


mbl.is Má bara rifja upp sögu Jesú og Maríu í kirkjum?
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Happdrættismiða fyrir viðkvæmum og mengunarlitlum

Það hlýtur að ver hægt að finna leið til þess að hvetja þá til dáða sem menga minna með einhverskonar hvata.  Og það er skelfilegt hversu máttlítill borgin tel sig vera gagnvart þeim sem brjóta á rétti íbúa til heilnæms lofts.  Borgin þorir ekki einu sinni að hafa orð á því að gott væri, sérstaklega þegar vetrarstillir eru, ef færri mundu nota bíla þessa daga, og  ef þeir sem aka mundu geta ekið hægar.  Þegar ekið er hægar dregur úr mengun úr púströrunum og dregur úr önnur svifryksmengun, svo sem tengd slit á götum, að rykið þyrlist upp.

Til að gera það skýrt hvar ábyrgðin liggur og sýna að borgin meti að sumir aka ekki um á bílum, væri hægt að gefa út happdrættismiða til vegfarenda sem ferðast með öðrum hætti.  Og þá ætti  að bjóða þeim sem mest verða fyrir barðinu á svifrykinu, sem tengist útblæstri og vegryki, happdrættismiða líka. Hægt væri að leyfa fólki sem eru  á lyfseðilskyldum lyfjum skrá sig  í happdrættinu.  Hvers konar vinningar urðu, hversu margir, og hversu oft yrði dregið er svo útfærsluatriði.  En maður gerir ráð fyrir að ekki yrði bíll í vinning. Hvorki á nagladekkjum eður ei, með púströri eður ei :-) 


mbl.is Svifryk yfir mörkum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Varfærnislegt mat IPCC og aðgerðir sem skila arði

Í frétt mbl.is  sem þessi færsla  tengir í,  kemur fram að IPCC virðist hafa vanmetið bráðnun íss og hækkun yfirborð sjávar. Þetta er ekki eina ábendingin um að mat IPCC hafi verið varfærnislegt. 

Enda liggur það í eðli ferlisins hjá milliríkjanefnd sameinuðu þjóðanna um loftslagsmál (IPCC) að frekar draga úr en ýkja áhrifin. Þær efasemdaraddir sem hafa verið uppi um magn breytingana hafa haft meira vægi en þá sem hafa viljað meina að breytingarnar séu meira.  Einn þeirra sem tekur mun sterkar til orða en IPCC er einn af þeim sem hefur unnið hvað lengst og unnið af hendi hvað mesta brautryðjendastarfið með sínum samstarfsamönnum, Jim ( James) Hansen. 

Það er rík ástæða til að taka þessum málum mun alvarlegra en ríkisstjórnir heims hafa gert hingað til, en góðu fréttirnar eru þær að margs konar aðgerðir til að draga úr losun hafa viðtæk, jákvæð áhrif á önnur svið og munu þar að auki spara peninga til fremur stutts tíma lítið. 

Það kemur meðal annars fram í skýrslu  unnin á vegum Umhverfisráðuneytisins og sem ráðuneytið hefur lagt til grunn í áætlanagerð um aðgerðir til að draga úr losun.  Á Íslandi á þetta við ekki síst um samgöngur. Ólíkt því sem mönnum hefðu mátt halda frá umfjöllun fjölmiðla, þá eru vetnis- og rafmagnsbílar ekki það sem helst skilar sér best. Nei, á næstu árum þá eru það hjólreiðar og göngu , ásamt bættar almenningssamgöngur og sparneytnari bílar sem skila mestu, og munu þar að auki minnka loftmengun, bæta heilsu ( sérstaklega hjólreiðar) og spara talsverða upphæðir.

Sjá :

    Aðgerðaáætlun í loftslagsmálum

    http://www.umhverfisraduneyti.is/forsida/nr/1530 

og  

    Miklir möguleikar á að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda   

    http://www.umhverfisraduneyti.is/utgefid-efni/nr/1442 

 ~~~~

20091214  kl. 17 : Bætti við dæmi um  ábata af tilteknum aðgerðum til að draga úr  losun loftslagslagslofttegunda, og lagfærði (?) málfar.

 


mbl.is Hafið gæti hækkað um 2 metra
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Höfundur

Morten Lange
Morten Lange
Please excuse my meager Icelandic...

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband