Öflug hjólamenning fer vel saman við hjálmleysi

Ef maður rýnir í myndum frá borgum með öfluga samgönguhjólreiðamenningu, þá er stór hluti þeirra sem hjóla án hjálms. Reyndar virðist vera að hjálmaáherslur og öflug hjólamenning geti farið frekar illa saman. Margar rannsóknir hafa bent til þess að hjálmaskylda dragi gjarnan úr fjölda þeirra sem hjóla til samgangna. Ég vil bæta við að mikill félagslegur þrýstingur gagnvart "hjálmlausum" geti verið ígildi hjálmaskyldu. 

Það að hjálmaskylda og mikill fókus á hjálmum dragi úr aukningu í samgönguhjólreiðum, er aðalástæðu þess að nýleg skýrsla OECD um öryggi hjólreiða mæli ekki með áherslu á hjálmum heldur nefnir tugir annarra þátta til að bæta öryggi. "Umferðaröryggisbíblian" frá Samgönguhagfræðistofnun Noregs, Transportøkonomisk institutt, kemst að sömu niðurstöðu. Umferðaröryggisbíblian er virt rit og byggir á skipulega og vandaðri úttekt á bestu rannsóknirnar sem hafa birst í ritryndum vísindatímaritum.

Nú er viðbúið að einhverjir komi með sína sögu af einhverjum sem var "bjargað" af hjálmi sínum, en eins og sagt er á ensku : "The plural of anectdotes is not data". Ef við skiljum ekki að vísindi trompi reynslusögum þá er illa fyrir okkur komið. (Ekki að vísindinn séu með eilíf svör, né hafið yfir gagnrýni, ég var ekki að segja það.)

Valdar setningar úr OECD skýrslunni, sem fer varlega, enda tekur tíma að snúa stóru skipi :

"Non-infrastructure measures can improve safety, but they should not be the sole focus of policy."

"To be clear -- these studies indicate reduced risk of head injury for a single cyclist in case of a crash. The effects must not be mistaken for the safety effects of mandatory helmet legislation or other measures to enhance helmet usage."

 

Hjálmar hjálmlaus á hjólinu

Margt gott. Sakna ákvæði um rökræður

Það er virkilega margt gott, og sumt sem er of afturhaldssamt  í drögunum að nýrri stjórnarskrá. 

En núna langar mig að benda á atriði sem ég spurði  Noam Chomsky  að þegar haldin var fjarfundur með honum í fyrra :  Væri ekki hyggilegt að stjórnarskrábinda að ákvarðandir skulu byggja á bestu þekkingu og á rökræðum ?

Fyrir suma er kannski móðgun að setja svoleiðis í stjórnarskrá, en mér sýnist vera full þörf á því.  

Og _ef_ tímarnir framundan verða uppfullir af glundroði og dómsdagsstemningi  og að það færist í aukanna að fólk treysta stjórnmálamenn og vísindamenn mun minna en áður, þá er virkilega þörf á svoleiðis ákvæði.  Ef fulltrúar okkar á Alþingi koma fram sem yfirvegaðir og skynsamir ætti tiltrú á gangsemi þeirra og heiðarleika jafnframt að aukast   

Það þarf að að brýna á það að rök og haldbær þekking þurfi að liggja til grundvallar, sérstaklega  í löggjöfinni. Rök, haldbær þekking, að sjálfsögðu  ásamt almannahagsmunum og virðingu fyrir hagi minnihlutahópa.

 (Smá viðbót  + leiðrétting kl. 23 ) 

Drög að nýrri stjórnarskrá lögð fram

Grænþvottur - amk að hluta

Á vef siðunni ergo.is stendur : 

 "Ergo stefnir að því að vera leiðandi í grænni hugsun fjármálafyrirtækja á Íslandi. Leiðarljós okkar er að hjálpa þér að taka upplýsta ákvörðun. Við viljum vinna með þér að því að spara peninga, vernda umhverfið og efla þjóðarhag."

En samt eru þeir með öflugum hætti að ýta undir því að fólk velji sér bíl.  

Með engu móti er bent á aðra og mun betri möguleika til að "vernda umhverfið"  og  spara peninga,   og efla þjóðarhag.

Það er nefnilega þannig að fyrir njög marga í þéttbýli, þá er svarið miklu, miklu frekar að hjóla, gang nota almenningssamgöngur  mun skilvirkari leið til að stuðla að þessu sem Ergo segjast stuðla að. 

Ergo nafnið er notað eins og þeirra málflutningur sé mjög lógiskur.  Hún er það einmitt ekki. Þetta er sennilega samt ekki nógu skýr tenging til að Neytendastofa mundi geta skipa þeim að drag úr fullyrðingar sínar.  (?)  

 

( Já, já ég veit að geta ekki allir etc, en hér er sem sagt verið að ýta undir bílasölu, en EKKI benda á aðrar leiðir. Það geta ekki allir nota bíl heldur.  Hugsa sér hvernig færi ef allir í Kaupmannahöfn, London, Kalkota eða Shanghai færu á  bíl ) 

 

Gott væri að fá skýringu á seinkun

Það er þakkavert að Gísli Marteinn og Hildur vekja athygli á þessari mikla seinkun í framkvæmdum. Hins vegar hefði mátt leita skýringa, í stað þess að básúna að meirihlutinn séu nánast viljandi að svíkja þessu. En óháð hver skýringin er, þá er nokkuð ljóst að borgin hafi klúðrað því að standa við áætluniuna, og það hljóti að stafa af því að þetta arðbæra framtak (heilbrigði, lækkuð útgjöld við samgöngur) hafi ekki verið sett nógu ofarlega á fórgangslistann. Ekki heldur var neitt plan B ef upphaflega planið v. fjármörgnun mundi dragast á langinn. En mér skilst að það sé skýringin á þessari seinkun.

Standi ekki við loforð um hjólreiðastíga

Svari gjarnan fólki sem vill spyrja um hjólreiðar og umferðarlög

Ef einhver í einlægni vil fræðast frekar um rökstuðning Landssamtaka hjólreiðamanna , til dæmis eftir að hafa lesið /gluggað í umsögnina við umferðarlög sem frétt mbl.is linkar í, þá endilega setjið athugasemdir hér fyrir neðan.  Það má líka senda skeyti á   [e-mail] 

Á móti skyldunotkun á stígum

Opið bréf til áhrifamanna um opna heimild ráðherra

Fyrir neðan er skeyti sem ég sendi á nokkra valda aðila í gærkvöldi.

Þar kemur meðal annars fram að rökstuðning RNU, sem minnst er á í greinina sem þetta blogg hangir við,    ekki stenst. Eða réttara : Það eru mjög góð rök fyrir því að rannsóknir sem þeir vitna í eru mjög gallaðar og ýkja mat á virkni hjaĺma ótrúlega mikið.

 

~~~~~~~ 

Ég finn mér knúinn til að bögga ykkur með mál sem er afskaplega skrýtið.

Brotið sem er framið er af mínu viti ekki síður alvarlegt, en það sem var fjallað um í Kastljósi í kvöld, um læknamistök við meðhöndlunar brunasárs einstaklings.

Gróf vanræksla við lagasetningu getur þýtt lakari heilsa fyrir tugi þúsunda manna, ef ekki fleiri, og örkuml og dauða fyrir suma. Ég á við lagagrein sem heimilar ráðherra að setja mjög íþyngjandi reglur um s.k. öryggis- og verndabúnað á alla "óvarða" vegfarenda. "Victim Blaming" par excellence. Íþyngjandi reglur, sér í lagi á samgöngumátan hjólreiðar, sem er ein best rannsakaði leið til að efla lýðheilsu, og lengja lífið í stórum hópum og spara um leið fullt af peningum á mörgum öðrum sviðum (t.d. L.B. Andersen et al, 2000 og skýrsla Umhvrn um aðgerðir í loftslagsmálum ). Ég kýs að kalla hjólreiðar og ganga ýmist heilbrigðar samgöngumátar eða grænar og hollar samgöngumátar. Sem við viljum öll nótabena efla. Það þarf að hafa sérstaklega góða ástæða og vel ígrunduð áður en sett er íþyngjandi reglur um þá. Og þegar mjög sterkar raddir eru úr fræðasamfélaginu um að þessar íþyngjandi aðgerðir ekki virka jafnvel þótt sjónarmiðið sé bara á umferðaröryggi, þá er um að gera að stoppa og hugsa málið . Ekki vænlegt til árangurs í lýðheilsu þá, að loka eyrunum. (Og um leið setja falleg orð um umhverfi og heilsu í markmiðsgrein umferðarlaga )

Hefur einhver veigamikill rök gegn því sem Pawel hreyfir í grein sinni "Í labbítúr með hjálm ?" Í fullþroskuðu lýðræðissamfélagi hefði maður vænst þess að til dæmis Landlæknir eða fjölmiðlar hefðu haft samband við Landssamtökum hjólreiðamanna (LHM) eftir að greinin birtist til að kanna hvaða "skrýtni" málflutningur sé á ferðinni í þessum hjálmamálum. Þau hefðu átt að spyrja hvers vegna menn mótmæla því að setja eigi lög sem gætu fræðilega þýtt að allir muni þurfa að ganga um í endurskinsvesti með haustinu, til dæmis ef ættingi ráðherrans er keyrður niður í myrkri.
En þetta virðist vera tabú. Nema þegar er hamrað á meint mikilvægi og töframætti.

Engin rök koma fram til stuðnings opna heimildar um verndarbúnaði í lagafrumvarpinu. Engin !

Ei heldur eru borin fram rök með því að færa í lög hjálmaskyldu á börnum, nema lagatæknileg. Ekkert mat lagt á hvort hjálmskyldan hafi skilað einhverju. Reyndar hefur að mínu viti enginnlagt í neina könnun um áfrakstur. Reyndar má lesa samantekt af könnun/arrnsókn í læknablaðinu frá 1996, þar sem lítill hópur var skoðaður. Enginn sjáanleg fækkun alvarlegar meiðsla fannst sem mætti rekja til hjálmana sem vissulega voru notaðir við sæmilegt hlutfall slysanna.

Landssamtök hjólreiðamanna, European Cyclists' Federation (ECF) og samtök reiðhjólaseljenda í Sviþjóð sem dæmi geta vísað í fullt af vísindaskýrslum sínu máli (og sýn Pawels) til stuðnings. Til dæmis frá Institute for Transport Economics , TØI) í Osló, eða tekið saman af National Childrens' Bureau, á Bretlandi. Eða af Umhverfisráðuneyti ESB. Eða í lokaskýrslum í rannsóknarprógramm á vegum ESB.

Rannsóknarnefnd Umferðarslýsa gerði góða tilraun til að sýna fram á "ótvíræðu gildi" hjálmaþvingunar á hjólreiðamenn í sinni umsögn um frumvarp til Umferðarlaga í fyrra, en fellur á prófið. Umræðan um endurskínsþvingum er styttri á veg komin í fræðunum, en hugmyndin byggir á mörgum af sömu falsrökunum.

Jú þetta er allt vel meint, hjá stjórnmálamönnum og sérfræðingum (sem reyndar hafa lítið spáð í hjólreiðum sem samgöngumáta í þjóðfélagi) en hvers vegna er ekki hlustað á rökum, og innleit samtal ? LHM hefur ítrekað reynt að fá af stað samtali við þá sem styðja hjálmaskyldu og þess háttar, og sýn LHM hefur birst á netinu, í stærri blöðum og á gufuna. Umsagnir til ráðuneytis og Alþingi og mæting á þeirra fundum eru orðnar um 10 talsins, bara á þessu sviði. En alvöru samtal, þar sem valdið hlustar, vantar.

Þá er spurt :
Þarf að kæra ferlinu og hvernig það virkar í raun gagnvart fulltrúa hjólreiðamanna og um leið frambærilegum sérfræðingar í málinu, til umboðsmanns Alþingis ?

Ég get uppljóstrað að maður hjá Lýðheilsustöð sem var skipað af hjólandi yfirmanni til að virkilega skoða málið komst að mjög svipaðri niðurstöðu. En þessi niðurstaða byggt á rökum þótti ekki henta útávið. Hjálpaði þó með að fresta hjálmaskyldu á fullorðina sem tryggingafélögun vildu, með því að "vitna" á óformlegum fundi í Samgönuráðuneyti. Kannski vildu tryggingafélögin hjálmskylda á alla, þannig að þeir gæti greitt minna til hjólreiðamanna í slysi sem væri án hjálms. ( Þekkjum það frá UK, þar sem niðurskurður á bótum til hjólreiðamanna hafi í öllum tilfellum verið hnekkt fyrir dómi þegar leita var til dómstóla) Afstaða TØI hefur breyst töluvert undanfarin ár og eru þeir nú tortryggnir á hjálmaskyldu, eins og nýleg grein forstöðumannsins Rune Elvik, í Accident Analysis & Prevention ber með sér, og rökstyðjur rækilega, með því að sýna fram á kerfisbundnar villur í helstu rannsóknir sem RNU vísar í.

Nú er spurning hvort einhverjir sem fá þessu, vilja spyrja mig/okkur ? Til í alvöru samtali ? Eru einhverjir til í að benda öðrum, til dæmis fólk í áhrifastöðum á það að málið / lagagreinarnir þurfi djúpa umræðu, ella fella úr lagafrumvarpinu ?

Kveðja,
Morten s. 897 7450

LHM er með póstfang [e-mail] og vef á http://www.LHM.is/
(Sjálfur sit ég í laganefnd LHM - sem fjallar um lagasetningu Alþingis oþh - en sendi þetta skeyti á eigið frumkvæði)

E.S.

* Hversu mikið þarf að breyta þessu bréfi áður en það gæti hentað sem opið bréf í fjölmiðli ? - Ef lítið er fram hjá íslenskuvillum )

 

Vísir - Í labbitúr með hjálm?

http://www.visir.is/i-labbitur-med-hjalm-/article/2011110229404 

Opnunarorð Pawels :
Ein rökin gegn lögfestingu skyldunotkunar á reiðhjólahjálmum hafa verið að hjólreiðar eru ekki hættulegri en til dæmis ganga, þannig að alveg eins mætti skylda gangandi vegfarendur til að klæðast höfuðhjálmum.

Opin heimild til hjálmaskyldu

Opinn heimild til að setja íþyngjandi reglugerð á okkur öll !

Þessi heimild til handa ráðherra að setja hverskyns reglugerð fer þvert á móti sú almenna stefna sem var lagt upp með við endurskoðun lagana að gera þá nútímalegri.

Nútímalegri löggjöf  ætti meðal annars að þýða byggt á góðum grunni, og samtal þar sem sátt ekki ríkir.  Nútímaleg löggjöf ætti líka að þýða samræming við önnur markmið. Í þessum tilgangi var bætt við markmiðsgrein í frumvarpinu að umferðarlögum, meðal annars um umhverfisvernd.  

Að leggja mjög  svo íþyngjandi reglur á mjúkum, grænum og heilbrigðum samgöngum gengur þvert á þessum markmiðum.  Eða í það minnsta mætti vænta að sérlega sterkar kröfur verða gerðar um vönduð vinnubrögð þegar kemur að lang-grænustu og heilbrigðasti samgöngumátanna.  

En annað var upp á teningnum. Það er ekki fjarri lagi að segja að athugasemdir og ítarlega rökstuðning Landssamtaka hjólreiðamanna hafi verið gjörsamlega hunsaðar. Og starfsmenn ráðuneytisins báru fyrir sér tímaskort !  Nútímaleg löggjöf byggða á tímaskorti á þeim sviðum þar sem sérstaklega varlega ætti að fara ?   Þetta er hneisa. 

Mæli með grein Pawels Bartoszek :

http://visir.is/i-labbitur-med-hjalm-/article/2011110229404

Í Morgunblaðinu í dag var líka grein sem vakti athygli á því að þessi heimild varðandu að setja íþyngjandi reglur á gangandi og hjólreiðamenn er fullkómlega opinn og óskilgreint, og ekki sett neinar hömlur. 

Hjörtur J. Guðmundsson skrifar meðal annars :

~~~~~ 

Ekki liggur nákvæmlega fyrir hvaða kröfur um öryggis- og verndarbúnað eigi að gera til hjólreiðafólks í nýjum umferðarlögum, en í frumvarpi er m.a. kveðið á um heimild innanríkisráðherra til þess „að setja ákvæði í reglugerð um öryggis- og verndarbúnað hjólreiðamanna og annarra óvarinna vegfarenda“.

~~~~~~ 

Ég vil gjarnan fá athugasemdir, við þessu, en athugasemdir um að "hjálmurinn  bjargaði mér" hefur jafn litla þýðingu fyrir löggjöf  og sögur manna af  fólkii sem hefur lífað lengi þrátt fyrir reykingar. 

 

Sigurður Kári horfði ekki á Peak Oil myndina í gær ?

Í gærkvöldi sýndi RÚV seinni hluta athyglisverða Franska mynd þar sem tekið var fyrir leik stórveldanna varðandi að stjórna aðgengi að og verði á olíu. 

Ef verðið núna og hvernig það kemur fólki  í opna skjöldu er einhverjum að kenna, þá er það sennilega blekkingin sem er búið að vera í gangi sérstaklega í boði Bandaríkjamanna.

Alla vega ef aður tekur þessa heimildarmynd og annað fólk sem segja svipaða hluti alvarlega. 

 

Á dagsskrárvefi RÚV var myndinni  kynnt þannig :

19:55  Er olían á þrotum? Running On Empty: The Ultimate Oil Shock (2:2)
 

( Ég tók þessu upp ) 

Eldsneytisverð stefnir í hreina sturlun

Braut bílstjóri af sér ? Var hjólreiðamaðurinn á gangstétt eða á götu ?

Væri hægt að fá aðeins betri upplýsingar frá lögreglu ef eigi á annað borð að vera að segja frá svoleiðis í fjölmiðlum ? 

Ekið á konu á reiðhjóli

Fiflaskapur í þingmönnum ?

Mig langar að vitna í færslu Árna Davíðssonar : 

"Það læðist að manni sá grunur að ofantaldir þingmenn hafi litla von um brautargengi frumvarpsins en eru fyrst og fremst að slá sig til riddara í augum sumra kjósenda. Væri tíma Alþingis betur varið eftir hrun í eitthvað annað en að flytja aftur og  aftur sama frumvarpið sem hefur hlotið neikvæðar umsagnir í þeirri von að einhvern tímann sofni menn á verðinum og gleymi að andmæla vitl.. úr þingsölum?"

http://arnid.blog.is/blog/arnid/entry/1125207/

Tek undir með Árna. 

Reyndar  þá má bæta við að fyrri frumvörp hafa aldrei fengið einu sinni afgreiðslu úr nefnd. Manni þykir líklegt að samgöngunefnd Alþingis hafi hreinlega kynnst sér umsagnirnar lítillega og ákveðið að þetta (hægribeygja gegn rauðu ljósi) væri ekki forgangsmál.

Það væri gott á marga vegu, almennt séð, að gera sú breyting sem manni skilst að nú sé tillaga um á þingi, hvað varðar þingstörfin : Þótt ekki takist að klára mál á yfirstandandi þingi, þá deyi það ekki, og menn þurfi ekki að fara í það tafsama ferli að endurflytja málið frá upphafsreit.  Að vísu verður samt þörf á að forgangsraða, en í nafni lýðræðis þótti mér rétt að þetta "vitlausa" lagabreytingarfrumvarp (og önnur sem eru álitin vitlaus) fengi/u afgreiðslu, amk úr viðeigandi nefnd Alþingis, og síðan hunsað næstu tíu-tuttugu árin. Nema ný og sannfærandi rök komi fram, eða flutningsmönnum frumvarps fjölgi. Einhversstaðar verða vondir að vera.  Einhver franskur heimspekingur (Ewelyn Beatrice Hall ? Voltaire ?)  á að hafa sagt eitthvað á þessa leið  "Ég er mjög ósammála því sem þú ert að halda fram, en ég mundi verja með lif mitt réttur þinn til þess að segja meiningu þína"  Ansi ýkt kannski, en mikilvægur punktur, og gott prinsipp. 

Í þessu samhengi, rennur maður nánast blóði til skyldunnar, á þann hátt að ég hafi harmað að frumvörp og þingsályktunartillögur sem ég var fylgjandi, voru "svæfð í nefnd"  á fleiri en þremur  löggjafarþingum í röð.  Dæmin eru fleiri, en minnistæðast er frumvarp um hjólreiðabrautir í vegalög sem Kolbrún Haldórsdóttir var ötullega  að endurflýtja.  [Og fékk loks einhverskonar afgreiðslu óbeint, sem svolítið geld lagabreyting í vegalögum, í gegnum stjórnarfrumvarpi.]