PBS gegn BNA í loftslagsmálinu...

Þetta yfirlit um visindi og gerðir ríkisstjórna BNA í loftslagsmálum er áhugavert. 

http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/hotpolitics/etc/cron.html  

Public Service Broadcast virðist oft vera að grafa mun dýpra en nokkurn fjölmiðill hér, að mér virðist. Það væri áhugavert að vita hvort þeir hafa lent í vandræðum með yfirvöldum út af þessu. Mér skilst að þetta apparat sé að verulega leyti ( en minna en 50%) fjarmagnað af skattborgurum...

Uppfært 20070503: nokkrar ritvillur lægfærðar

Lækkum hraðann, verum allsgáð. Reiðhjólahjálmar miklu neðar á listanum

Ég vil óska eftir rök með áherslu á reiðhjólahjálma umfram aðra leiða til að bæta  enn frekar öryggi  og heilsuávinning  hjólreiða.  Hvorki Landlæknir né tryggingafélög virðast hafa neitt bitastætt undir höndum varðandi þessa áherslu.

Ég get ekki séð að rök mæli með því að leggja svona mikla áherslu á reiðhjólahjálma, en ég er búinn að lesa mig til ansi vel um umferðaröryggi hjólreiðamanna undanfarin tvö ár.

Og ef hjálmar fyrir hjólreiðamenn er svona mikilvægir, hvers vegna ekki líka  hvetja til hjálmanotkunar fyrir ökumenn og gangandi ?    Ökumenn, farþegar og gangnadi  eru nefnilega hóparnir sem fá flesta alvarlega höfuðmeiðslin i umferðinni.

Samt fáranlegt segja menn. Já, líklega, en hvers vegna ? Bílarnir og líknarbelgarnir eru greinilega ekki nóg.  Og rökin varðandi gangandi gilda ekki síður fyrir hjólreiðamenn.   Er ekki aðalatriðið að leggja áherslu á að koma í veg fyrir slysin og að lægri hlutfall þeirra gerist á miklum hraða ?  Hvar er mikill hraði er afstætt.  Ef ökumaður ekur á gangandi eða hjólandi á gangbraut á 40 km á klst, þá er það mikill hraði.

En ég er með opnum huga og vil gjarnan fá rök frá þeim sem telja sér hafa. Langbest ef þeir sömu eru til í að hlusta á rökin á móti. 

Aðalatriðið er kannski að það mikilvægasti sé að koma í veg fyrir alvarlegu slysin.  þarnæst  er mikilvægt að ekki draga úr hjólreiðum þar sem hjólreiðar bæta heilsu margfalt meira en öll slys á hjólreiðamenn draga úr heilsu ( Cycling the way for towns and cities (1999), CBA of cycling (2005) ofl) . Í þriðju lagi ( sem tengist fyrra punktið) : Lang flest dauðaslys á hjóli er vegna bílstjóra sem ekki aka eftir aðstæðum.

Sem betur fer hefur engin dáið í umferðinni á hjóli á Íslandi síðan 1998. Samt gerir hjólreiðar um 1-2 %  ferða á landsvísu yfir árið. ( Metið út frá  2,6% ferða samkvæmt Gallup siðla hausts 2006 og 1% ferða um hávetur 2002, bæði  í Reykjavík)

Árin 1996 - 2006 hafa 3 dáið á hjóli í umferðinni samkvæmt Umferðarstofu (enginn eftir 1997),  en  222 ökumenn og farþegar dáið á sama tímabíli.  

Umferðaröryggiskynning í Smáralind

Gróðurhúsaáhrifin eftir minni...

Fjölmiðlar hafa greinilega ekki staðið sér nógu vel í að upplýsa um grunnatriði gróðurhúsaáhrifa.

Þau eru í einföldustu mynd:

• Sólin skín á jörðina, og hluti af geislunin (ljós ofl) er endurkastað en afgangin  er gleypt og hefur þau áhrif að hita jörðina.
• Allir hlutir  yfir alkul gefa frá sér hitageislun.
  
• Við okkar aðstæður  (hitastig) kemur geislunin sem innrauð geislun. 
  
• Það er þessi geislun sem CO2,  CH4 og annað stoppar að hluta. (Vatnsgufa  líka, en valdi ruglingu hér að telja með)
• Það er gott.  Annars væri mjög erfitt líf á jörðinni, að mig minnir 15 gráður kaldara. 
  
• Með of miklum "gleypni "  innrauðs geislunar, hitnar jörðin.
  
• Okkur stefnir núna í miklu meiri CO2 en hefur verið síðustu miljón ár, ef ég man rétt, og metan og annað eykst líka. 

Kíkið á t.d.

• http://en.wikipedia.org/wiki/Greenhouse_effect
• http://ourworldenvironment.blogspot.com/2006/12/greenhouse-effect.html
  
• http://en.wikipedia.org/wiki/Infra-red
  

Einmitt ekki hjálmar gegn svifryki

Úr fréttinni : 

Þeir sem eiga þess kost ættu t.d. að nota hentugar gönguleiðir til og frá áfangastöðum þó ekki í nánd við miklar umferðargötur, hjóla með hjálm, fara í strætó eða fá far hjá öðrum. 

Hver heldur að það hjálpi að nota hjálm gegn svifryk ?  Hvaðan í ósköpunum kom þetta ? Er  einvher hjálpegur fréttamaður að skalda þetta ?

 

Að segja að það þurfi að nota hjálm við hjólreiðar er einmitt falið þtil þess að fá færri til að hjóla en fleiri til að aka bíl. En þá eykst vandinn.

Erlendar rannsóknir benda sterklega til þess að þegar einblint er á meinta ofurhætta við að hjóla, þá fækki hjólreiðamönnum.  Fyrir tiltkinn ferð í þéttbyli virðist vera yfirleitt svipað hættulegt að vera á bíl og reiðhjóli.  Hættulegri að vera á bíl fyrir unga karla. Rannsóknir sýna líka að það eru bílarnir/bílstjórar  sem drepa og límlesta, ekki reiðhjólin ( kemur á óvart ? ) Þá er nokkuð skýrt að hjálmar hafa ekki dregið úr hætta á alvarlegum höfuðmeiðslum þar sem lögboðið er að hjóla með hjálm.  Búinn að blogga um þetta áður...  European Cyclist Federation hefur lengi barsit fyrir því að menn lita á vísindinn og heildarmyndina í þessum efnum. og þau standa að málþingi um hjálma á Velo-City ráðstefnuna í München í júni.  Þeir sem euri fróðleiksfúsir geta lesið hér :

Wikipedia  : Reiðhjólahjámur

Wikipedia: Bicycle helmet

Mæli með að þeir sem  hafa þekkingu á þessu sviði bæta svoleiðis við í Wikipedia. Á umræðusíðuna til hliðar við greinina er hægt að setja fram spurninga.

Svo er þetta með að menn ættu að halda sér fjær miklar umferðargötur.  Það segir sér sjálft, en þessi áhersla gerir að menn tengja það að vera ekki á bíl við meiri hætta en að vera á bíl í tengsl við svifryk.  Til eru rannsóknir sem benda sterklega til þess að allavega varðandi  önnur mengun en svifryk og sem tengst bílum ( NOx, SOx, VOC) , þá verða bílstjórar fyrir hærri gildi en aðrir. Loftinttakið er vist púströr næsta bíls, loftið haldist inni bílnum ( ekki mikið rok þar ) , en gangandi og hjólandi eru með loftinntakið ofar og ekki við púströrin.  

 

Dregið hefur úr svifryksmengun í dag

Hættan stafar af útblæstri

Þangað til einhver sem hefur  vit á þessu mótmæli með góðum rökum, þá held ég það fyrir satt að aðalmálið sé útblástur úr púströrum, ekki naglar.

Naglarnir skapa vandamál, það er ekki spurning, og kominn tími til að beita hagræna hvati.

En þegar sagt var frá rannsókn frá suðlægum slóðum í BNA sem sýndi að lungu barna sem bjuggu nálægt hraðbrautum ekki náðu fullum þroska, þá er nokkuð  ljóst að það var ekki vegna nagladekkja, heldur sót, tjara  og, jú mögulega vegryk sem ber með sér til dæmis fyrrnefnd efni og annað úr púströrum svo sem NOx (NO2ofl), SOx.

Það að nagladekkin standa fyrir mesta magnið í þyngd af svifrykinu þýði ekki nauðsýnlega að þetta sé hætulegasti uppsprettan.  Minnstu agnirnar eru verst, og steinefni ekki eins slæm og efni sem eru meiri virk efnafræðilega og lífræðilega séð.  

Það ætti sví að byrja að miða  mælingar við fjölda agna fremur en þyngd, segja erlandir  sérfræðingar á þessu sviði. Þá þyrfti að greina efni og uppsprettu með tilliti til fjölda agna og kornastærð.

Eins og margoft hefur verið bent á frá Reykjavíkurborg og Umhverfisráðuneyti þá eru auknar almenningssamgöngur og ekki síst ganga og hjólreiðar  gildar leiðir til að spyrna gegn svifryksmengunina. Þetta eru jafnframt leiðir sem hægt væri  að fara út í í dag, eða allavega á morgun, með hvatningu og  kannski  til dæmis útdráttarverðlaun meðal  vinnustaði sem standa sér best.

Er ekki löngu kominn tími til aðgerða, og helst með jákvæðum formerkjum ?  

 
P.S.

Setti inn fleiri tillögur hér :
 http://gattin.blog.is/blog/gattin/entry/134520/?t=1172672842#comments

Búist við mikilli svifryksmengun í dag

Rúm 15% öðruvísi en einir á bíl

Samkvæmt færslu Magnúsar :

http://mberg.blog.is/blog/mberg/entry/131791/ 

kom fram að um 15% landsfundarmanna VG hefðu mætt öðruvísi en á einkabíl. Þrir voru á hjóli.   Þá hefðu sumir verið í samfloti í bíl.

Mjög gott hjá Magga að benda mönnum á þessu með að muna eftir sitt eigið framlag, og vonandi taka VG-menn þessu alvarlega, og ekki bara á tyllidögum. 

Þá væri nátturulega frábært ef  aðrir stjórnmálaflokkar mundu geta bætt um betur  þegar þeir halda  landsfund  næst ?

Það er gleðiefni að engar bloggfærslur virðast gera lítið  úr þeim jákvæða áhrif sem það hefur að velja reiðhjólið í stað einkabíl á  styttri ferðum.  Þetta finnst mér vera gleðiefni, en samt  er eins og þetta hafi ekki síast inn í alvöru hjá stjórnmálamönnum, né þeirra sem berjast fyrir þetingu byggðar, auknar almenningssamgöngur,  aukinni notkun "hreinna"  eldneytis,  né heilbrigðisyfirvöldum.  Auknar hjólreiðar eru  hagkvæm, heilsusamleg og hagkvæm lausn við margs konar vanda.  Lítum til borga eins og Oulu, Rovaniemi og Helsinkii  í Finnlandi, Þrándheimi og  Ósló í Noregi,  Seattle og  Portland í BNA  varðandi raunhæfni. Lítum til Hollands, Danmerkur og borga eins og Ferrara á Ítalíu og Freiburg í suður-þýskalandi varðandi bestu lausnir á aðal-leiðum.  

Skýringin er að ég held að það séu engar peningar, engin frægð né frami bundið því að auka hlut hjólreiðar.  Mér dettur í hug tvær undantekningar  varðandi stjórnmálamenn sem haf nýtt sér stuðnings við hjólreiðar ( og bættar almenningssamgöngur ) :  Borgarstjóri í Kaupmannahöfn, áður umhverfis"ráðherra"  ESB,  Ritt Bjerregaard, og fyrrverandi borgarstjóri í Bogota, Kólombia, Enrique Penalosa.  Aðrir eins og ráðherra (commisioner)  ESB í samgöngumálum, Jacques Barrot, segjast styðja  auknar hjólreiðar eins og á Velo-City 2005, en gera lítið í raun og veru.

Ég sat  velo-city ráðstefnunni  í Dublin vorið 2005, og þar kom fram að stjórnmálamenn halda ávallt að mun minni stuðningur  sé meðal almennings við bættar  almenningssamgöngur  og aðgengi til  hjólreiða, jafnvel á kostnað einkabílsins,  en raun ber vitni.  Ég hygg að svo sé líka á Íslandi.  Íslendingar  hugsa kannski ekki  eins mikið um almennahag og mönnum er tamt þar sem fólk býr  þéttar saman, en þetta er að breytast.  Nefnum bara nokkur orð :  Loftslagsbreytingar, hreyfingarleysi, svifryk,Hjólað í vinnuna, breyttar áherslur og aukin skilning í umheiminum, námsmenn.

 

Einn á hjóli hjá VG

Hnattræn hlýnun : Leiðtogar vakni

Það væri nú gaman ef þessi "auglýsing" næði upp úr 17 sæti á YouTube og kæmist í topp-10, eins og forsvarsmenn Avaaz.org vonast til.

Frábært framtak, en af hverju bara skipulögð hreyfing

Frábært framtak  !  

En þarf ekki líka og ekkert síður að yta undir hreyfingu sem hluti af daglegu lífi til samræmis við áherslur frá meðals annars Evrópudeildar Alþjóða heilbrigðisstofnun ( World Health   Organisation - WHO ) ?  Bæta umhverfið bæði huglægt og efnislegt þannig að það stuðli að aukinni hreyfingu. 

Nýlega var til dæmis gerð breyting á mörgum gangbrautarljósum þannnig að bilstjórar biða skemur, en gangandi lengur. Er það skref í rétta átt ?   Það eru mörg önnur dæmi... 

Hreyfing fyrir alla

Hjólum úti - mun heilbrigðara á allan máta

Þessi frétt mbl.is um tölvuleiki tengda við þrekhjól fyrir börn hafa gefið mörgum tilefni til að legga orð í belg.

Mín fyrsti viðbrögð er að eithvað hljóti að vera að hjá okkur þegar þetta er boðið sem lausn. Börnin eru ekki úti að leika sér lengur, og við fullorðnum erum að gera sífelt erfiðara fyrir þá.  Í mörgum skólum er ekki leyft að hjóla til skólans. Foreldrar aka börnin sín, út af tímaleysi og vegna þess að þeir eru hræddir um að börnin verða fyri bíl við skólann eða a leiðinni í tómstundir ! 

Ég er sammála  Katrínu varðandi að hollusta og hreyfing sé aðalmálið.  Einhæft og stöðugt tal sem túlkast í þeirri átt að allir þurfa að vera mjóir  og að vera aðeins yfir meðal- eða staðalþyngd sé skelfilegt. Rangt mataræði og lítill eða röng hreyfing eru hins vegar skelfilegar  þegar þetta grípur um sig eins og faraldur. Þessi faraldur, sem kallast offitufaraldurinn, drepur að sögn 300.000 bandaríkjamanna fyrir aldur fram, en bílslýsin sem eru mjög skæð þarlendis drepa 40.000 manns árlega.

Nýleg sýndi rannsókn birt í British Medical Journal fram á að einstaklingar sem voru talin þjáíst af offitu  sem voru gerða  að hreyfa sér  mátulega  og daglega, urðu heilbrigðari.  Kemur ekki á óvart, en aðalariðið var að heilbrigði  þeirra batnaði marktækt, þó að BMI stuðulinn breyttist ekki mikið.  Man ekki allveg hvort miðjumál var líka athugað.  En að sjálfsögðu skiptir fitinn máli, og sérstaklega þegar fólk er orðið eins feitt og maður sér á myndum frá BNA. 

En er ekki málið það að umhverfi barnanna (og okkar fullorðinna) sé allt of lítið hvetjandi fyrir hreyfingu ?   Börnin eru í miklu minna mæli úti að leika sér miðað við þegar við ólumst upp, eða jafnvel bara fyrir 10-15 árum.  Foreldrar hafa áhyggjur af ymsum hættum "þarna úti", að mestu með röngu.  Látum börnin hjóla úti og gerum umhverfið þannig að það sé hvetjandi. Lækkum hámarkshraða bíla í 30km/klst, nema á fáum stofnæðum.  Og notum hreyfingu , til dæmis á reiðhjólum, sem hluti af kennslunni.  Hugmyndir  um svoleiðis aðferðir má lesa um á umferd.is - Reiðhjól og fjölgreindir .

En svo snýst þetta líka um fyrirmyndir. Við ættum ekki að leggja þetta vandamál bara á herðar  krakka, heldur sýna að við fullorðna fólkið gerum það sem við viljum að krakkarnir gera. WHO og margir aðrir hafa sagt að hver og einn fullorðinn þarf að hreyfa sér hóflega 30 mínútur á dag. Krakkar þurfa amk klukkustund, að mig minnir.

Hreyfum við okkur 30 mínútur á dag ?  Jafnvel þo talin séu með skúringar, að laba upp tröppur og garðvinna ?

Að hjóla til vinnu eða í öðrum erindum er frábær leið til þess að tryggja sér  hóflega hreyfingu samofin daglegu lífi.  Ekki allir geta þetta, en mun fleiri en gera það.  Rannsóknir hafa leitt líkur á því að hjólreiðar séu meðal heilbrigðustu líkamsræktin sem völ er á og þeir sem hjóla daglea lífa lengur og lífa heilbrigðari lífi. Sjá rannsóknir Lars Bo Andersen, og samstarfsmanna frá árinu 2000, "All cause mortality ... cycling to work.."

 

„Gáfnahjól“ til höfuðs offitu barna

Enn engin haldbær rök fyrir 2+2

Þetta er með ólíkindum !  Öll rök mælir með 2+1. Að mínum dómi virðist vera eitthvað allt annað en aukið öryggi sem mælir með 2+2 lausnina.  Þar vegur sennilega þyngst þægindi og öryggistilfinning  þeirra sem eiga þarna leið um.   Hún er að sjálfsögðu líka einhvers virði, en menn eru ekki að koma hreint fram með þessu, að mér sýnist.

Ég held að 

• Að vetri til verður hættulegt að fara fram úr á 2+2 vegna þess að ísingin verði ekki eytt.  Umferðin verði  of lítill til þess.
  
• Allt árið mun hraðinn aukast og árvekni minnka vegna aukins öryggistilfinnings bílstjóra á 2+2 miðað við 2+1.
  
• Aukin öryggistilfinnnig leiði til þrystings um að hækka hámarkshraða.
• Með betri veg má reikna með að fleiri kjósa að búa fyrur austan fjall og keyra daglega til Höfuðborgarsvæðisins.
• Aukin umferð yfir  Hellisgheiði þyðir aukin gróðurhúsaáhrif og  líka aukin umferð í borginni og fyrir austan fjall, með aukinni mengun ( svifryk, lofttegundir, hávaði )  og skert aðgengi og  öryggistilfinning gangandi og hjólandi.
• Aukin þægindi þýði þannig meiri umferð og það geti í sjálfu sér aukið slysahættu. 
• Kostnaðurinn er svo miklu meiri að aðrar úrbætur sem snúa að því að aðgreina umferða úr gagnstæðri átt, seinki.
• 2+1 vegur þar sem einn eða tveir akreinar eru á vixl stuðli að ábyrgari hegðun almennt. Það er vel þekkt að menn sem hafa ekið á hraðbraut séu með einhverskonar hraðablindu. 2+1 vegur stuðli í minna mæli að þessu, að mínu mati.
• Virt norsk handbók um umferðaröryggi  sýnir að tvöföldun eitt og sér leiði að meðaltali til aukins kostnaðs vegna  slysa.
  
• Umferðarráð hefur sagt sig mótfallin 2+2 lausn yfir Hellisheiði.

Ég styðst hérna að einhverju leyti við greinar/viðtöl við Rannsóknarnefnd umferðarslysa og Vegagerðamanna.

 

Vegagerðin áætlar að tvöföldun Suðurlandsvegar kosti 13,5 milljarða