Heildræn sýn ?

Það mætti velta fyrir sér hvað sé besta notkunin á peningunum. Og þetta segi ég þó ég hafi gaman af skíðum, og þá sér í lagi skiðagöngu, og tilraunir til að ná tökum á Telemark-svigi.

Setti inn athugasemd hér, sem snýr að miklu leyti um að efla hjólreiðar : 

http://baldvinb.blog.is/blog/baldvinb/entry/1051007/#comment2871839

 

Pólitískur áhugi á snjóframleiðslu fyrir sunnan

Fjölmiðlar og besserwisserar í vanda

Cameron er bersýnilega ekki í hjólavandræðum.  Að hann hjólar er auðvitað jákvætt og skiptir mestu máli, ekki með hvaða hætti eða hvers konar búnaður hann notar. 

Hjólreiðar eru nefnilega jákvæðar : Hjólreiðamenn lífa lengur, eins og margir rannsóknir og sérfræðinganefndir hafa staðfest.  Og hjólreiðamenn skapa minni hætta fyrir aðra, borið saman við bílstjóra, menga minna, lífga upp á umhverfi sínu, spara peninga fyrir sjálfum sér og fyrir samfélaginu. Sumir eru hræddir um að hjólreiðar séu hættulegar, en þá vil ég ítreka að hjólreiðamenn lífa lengur og við meiri heilbrigði  en þeir sem hjóla ekki.  ( Hvað varðar  umferðaröryggi í þröngum , hefðbundnu, m skliningi, þá er  það sambærilegt og fyrir ökumenn, miðað við fjöldi ferða, en lakari miðað við fjöldi kílómetra. En samanburður varðandi ekinna kílómetra gefur skakka mynd af því sem um er fjallað, því meðallengd ferða er mun styttri á reiðhjóli en á bíl  )

Þeir sem kvarta yfir því að fólk hjóli án hjálms þurfa að  kynna sér málin betur.  Og kannski láta skoða hausnum á sér ? (Erfitt að staðast freistinguna til að nota þessu myndmáli ) 

( Ef ítarlegri rök er óskað, er það í hrönnum á www.LHM.is, hér á blogginu, mortenl.blog.is  og viðar.  Wikipedia-greinin Bicycle_helmet hefur fullt af tilvitnunum í rannsóknum.  Á cyclehelmets.org má finna mat sérfræðinga á  fullt af vísindagreinum um virkni hjálma.  Ég get bent á rökræður fremstu sérfræðinga heims - meðal þeirra sem trúa á hjálmaáróðrinum og ekki sem fór fram í gegnum British Medical Journal /BMJ,  rök gegn hjálmaáróðri sem kemur fram í bæklingi frá ESB og svo framvegis  ) 

( 2010-04-11 : Reyndi að betrumbæta textann og setti inn meira efni hvað varðar tilvitnanir / rannsóknir. Sjá líka athugasemd mína undir færslu Vilbergs sem er tengd við sömu frétt mbl.is ) 

Cameron enn í hjólavandræðum

Enn bætist við ný rök með hjólreiðum

Þetta kemur fram í frétt mbl.is um rannsókn um jákvæða áhrif hreyfingu, þar á meðal hjólreiða á  heilsu ungviðis. Léttara barn, ( innan marka auðvitað)  er síður líklegt til að lenda í heilsufarsvanda síðar á ævinni .

"Konurnar sem hjóluðu eignuðust jafn löng börn og samanburðarhópurinn, en börnin voru að jafnaði rúmlega 140 grömmum léttari en önnur börn."

Hreyfing móður hefur jákvæð áhrif á heilsufar barns

Gróðurhúsaáhrifin magnast. Byrjum á aðgerðum með hliðarávinningi

Lengi hefur verið vitað að hláturgas N2O hafi mjög sterka gróðurhúsavirkni. Nú eru að koma fram vísbendingar um að hlýnun jarðar auki losun N2O með náttúrulegum ferlum. Sem sagt magnandi áhrif hlýnunar sem er innbyggður í lífhvolfinu. Þetta er þriðja dæmið um svoleiðis magnandi áhrif sem tengist (norður-)heimskautunum, sem ég man eftir í fljótu bragði.

1. Hlýnun bráðnar hafís, sem þýðir að sólarljós hitar yfirborðið frekar en ef ljósið er endurvarpað af ís og snjó
2. Hlýnun bræður sífreranum sem inniheldur miklu magni af metani, sem er um 20 sinnum öflugri gróðurhúsalofttegund en koltvísýring
3. Þegar sífrerinn bráðnar losast líka N20 sem er um 300 sinnum öflugri en CO2.

Auk þess er bent á í frétt mbl.is að N2O hafi neikvæð áhrif á ósonlaginu.  Og við vitum líka að þynnra ósonlag geti aukið hlýnun, því meir orka berist neðar í lofthjúpnum.  Og undir vissum kringumstæðum getur aukning í gróðurhúsalofttegundum gert það að verki að neðri hluti lofthjúpsins hlýnar meðan efi hlutar kolna. Kólnun efri hluta lofthjúps geta haft neikvæð áhrif á ósónlaginu. 

Til mótvægis við þessu má nefna að hlýnun getur undir sumum kringumstæðum aukið skýjamyndun,  sem getur dregið úr hlýnun.  En sumar tegundir af skýjum (þunnir) geta reyndar haft þveröfug áhrif...

Og svo má rétt nefna að  mengun í formi agna hafi mögulega ýtt undir skýjamyndun sem hefur leitt til kólnunar, miðað við það sem hefði annars verið.  Já þetta  kerfi er flókið og það er svo sannarlega skýrt að við þurfum að fara varlega og draga úr áhrifum okkar, sérstaklega hvað varðar sóun sem eykur sífellt losun okkur á gróðurhúsalofttegundum.

Nú er um að gera að grípa til aðgerða þó fyrr hefði verið.  Mesta samstöðuna og mesti ávinningurinn ætti að vera hægt að ná með því að  byrja á aðgerðum sem hafa hliðarávinning. Eitt besta dæmið sem ég þekki til er aukning í hjólreiðum og að draga um leið úr notkun einkabíla. Við ættum að byrja á því að leiðrétta þær skekkjur sem eru í samkeppnisstaða samgöngumáta. Dæmi :

• Gjaldfrjáls eða niðurgreidd, en í raun rándýr bílastæði
• Ökutækjastyrkir í stað  samgöngustyrkja í bland við búsetustyrkja
• Íþróttastyrki sem sjaldnast má nota til viðhaldi á reiðhjóli, kaup á fatnaði til göngu, hjólreiða eða notkun strætó
• Hlunnindaskatt á samgöngustyrkja  meðan verulegur partur af ökutækjastyrki eru skattfrjáls
• Samgöngumannvirki hannaðir með  "þarfir" einkabíla í fyrsta sæti

Leiðir til úrbóta gæti verið að snúa við þessu sem ég hef talið upp, en passa upp á að hafa ávalt samtalið opið og skýrt um bestu leiðir og taka þetta í skrefum, en samt ekki löturhægt.  Og svo mætti kóróna með til dæmis  :

• Alvöru yfirlit yfir það sem ofvaxinn umferð einkabíla kosti okkur í raun, og bera saman við tekjur sem koma á móti
• Mengunarbótarreglan og grænir skattar virkjaðar í þrepum, um leið og skatt á vinnu er lækkuð

 

Er hláturgas næsta stóra ógnin?

Umræða um umferðarlögin á skuggaþingi

Ég vona innilega að umræðan um umferðarlögin verði kröftug en markviss og málefnaleg. Ein leið til að  ýta undir að svo verði er ef fólki nýti sér þann möguleika að setja inn rök með og á móti lögunum á Skuggaþingi :

http://skuggathing.is/priorities/379-umferdarlog

Hver sem er sem er getur  skráð sér, og það er einfalt að nota Facebook-aðganginn til skráningar noti maður FB.

Enn betri umræðu mættu skapast ef fólk og ekki síst fólk sem skrifar á vegum eða í samsvari við sýn samtaka og sérfræðinga mundu bæta inn rök við staka greinar, eða eins og núna er gert ráð fyrir við rökstuðning við staka greina. 

http://skuggathing.is/process_documents/show/528-umferdarlog-stjornarfrumvarp

Þá má gefa staka greinar stjörnur eftir hvernig manni líkar við þá. 

Loks má líka kjósa með eða á móti málum á Skuggaþingi, en hvað varðar umferðalögin er hún svo margslungin að þetta missi  marks, nema til að vekja athygli á málinu innan kerfisins á Skuggaþingi.

Ég mundi skjóta á  30% af því sem snúa að hjólreiðum og er breytt er gott, en 60% vont eða helst vanhugsað og illa rökstutt.   Það veldur vonbrigði að svo skuli vera, þrátt fyrir endurtekinna skrifelaga ábendingar Landssamtaka hjólreiðamanna  og ítarleg rökstuðning með tilvitnanir í rannsóknir.  Á yfirborðinu litur samráð ráðuneytisins við "hagsmunaaðila"  vel út, en það eru mörg teikn um að athugasemdir LHM hafa varla verið lesnar.  Samskipti við menn ráðuneytisins á fundi tveggja embættismann og tveggja sem mættu af hálfu LHM bar keim af þessu.  Ráðuneytið hefur ekki einu sinni tekist að leiðrétta nafn samtakanna eftir að LHM bentu á það í tvígangi. Nei, ekki getur maður séð að um samráð sé að ræða, heldur möguleiki á að koma sjónarmiðum á framfæri. Og vissulega hefur eitt og annað breyst til batnaðar sem hluti af ferlinu.  En of snemmt er að segja hvort það mun hafa áhrif í raun.  Þetta eru hlutir eins og

• að leiðrétta ruglingslegt orðalag hvað varðar aðgangi til þess að taka vinstribeygju á reiðhjóli með öðrum hætti en það sem bílstjórum er gert að gera.
• að banna ekki reiðhjól á sérreinum, heldur taka það fram í skýringartextanum að viða erlendis deila strætó, leigubílar og reiðhjól sérreinum.  Það kemur í ljós hver reyndin verður í Reykjavík, því hvert sveitarfélag mun fá að ráða þessu fyrir sitt leyti.

 

Neikvæðir hlutir, og sem því miður eru líklegri til að hafa meiri áhrif  eru  breytingar sem

• Banna hjólreiðar með lögum, með öllu jafnvel barna í fylgd með fullorðinna sem ganga á gangstíg ef sérstakur hjólastigur er til staðar.
• Banna með öllu hjólreiðamenn að þvera óbrotna línu á stígum sem eru skipt í 1m ræmu merkt hjólreiðamenn og 2 m ræmu merkt gangandi. Þetta er óframkvæmanlegt og ótrúlegt þekkingarleysi
• Festa bann við hjólreiðum barna án hjálma í sessi.  Og halda leyfi ráðherra til að banna líka fullorðnum að hjóla án hjálms ef honum svo sýnist.  Ef einhvern tímann hefði farið fram umræða um þessa hluti og mótrökin svarað af alvöru væri þetta mun minna þrætuepli, en yfirvöld hafa aldrei viljað rökstyðja mál sitt í samræðum við Landssamtaka hjólreiðamana eða aðra sérfræðinga í þessu máli.  ( Þeir sem hafa komið fram sem sérfræðingar og stutt hjálmaskyldu hafa ekki sýnt sér nafnbótunum verðugir, enda er ekkert sem bendir til þess að þeir  hafa kynnt sér rannsóknirnar ) . Forsendunar sem menn gáfu sér þegar ráðherra var veittur heimild til hjálmaþvingunar, stóðust ekki þá, en síðan hafa rökin á móti eflst til muna, og fjömargur opinberiri aðilar erlendis draga gildi hjálmaskyldu og gildi hræðsluáróðurs til að hvetja til hjálmanotkunar í sterklega í efa.

Það mætti halda áfram um lögin í löngu máli, en hér er í staðinn krækja í frétt á vefsíðu LHM um málið :

http://lhm.is/lhm/skjol/319-drjum-umfer-og-athugasemdir-lhm-viu

 

110 km hraði leyfður á ákveðnum vegum?

Meðal vinsælustu hluti að gera í Reykjavík ?

Þetta er frábært framtak. Hef sjálfur farið með í ein af ferðum  Stefán Helga og Ursula/Úrsúlu. Tveir Grikkir, ung kona og karl og einn Íslendingur komu með. Samtals vorum við  um 10 að hjóla saman.  Boðið er upp á að verða sótt á hóteli eða gististað og góð hjól fær maður lánað.  Og ef maður vill fær maður far með aftur á hóteli eða niður í miðbæ.

Íslendendingurinn sem var með í för fannst stundum skrýtnar áherslur í hvað væri fjallað um, reyndar. En þetta er einmitt lagt upp með að bjóða fólki að sjá aðra hluti og þætti í  borginni, og sem viðbót við hefðbundna útsýnisferð frekar en kynning á því "áhugaverðasta" og flottasta.

Og það ætti að benda á það að þótt þetta sé ókeypis þá borga sennilega flestir nokkra þúsundkalla í frjálsum framlögum. 

http://www.icelandbike.com/

Eins og megi sjá hér :

   http://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g189970-d1582006-Reviews-Reykjavik_Bike_Tour-Reykjavik.html

er hjólaferðin meðal vinsælustu hluti ( í fjórða sæti af 73)  að gera í Reykjavík, samkvæmt notenda Tripadvisor...

Þau bjóða manni líka upp á að fá endurskinsvesti og hjálm lánaðan.  Mér fannst hópinn mun huggulegri að sjá áður en þau fóru að bjóða upp á það, en þau hafa eflaust fengið fyrirspurnir frá viðskiptavinum um þetta. Í ferðinni sem ég fór í vorum við 4 sem ekki þáðu að klæðast óþægilegu táknin um "dangerisation of cycling".

Að þetta sé svona vinsælt, sýnir líklega að ferðamönnum finnast þau yfirliett vera örugg og í mestu makindum í þessum hjólaferðum í miðborg og vesturbæ Reykjavíkur.   Það væri frábært ef enn fleiri Reykvíkingar mundu uppgötva hið sama :-)

Hjólar ókeypis með ferðamenn um borgina

Reiðhjól efst á lista góðra lausna

Ef ungir framsóknarmenn vilja draga úr mengun og bæta ímynd borgarinnar þá væri rökrétt að leggja að minnstu kosti jafn mikla áherslu á hjólreiðum til samgangna og hitt sem þeir leggja til samkvæmt frásögn mbl.is.

Ég skil ekki af hverju þau  fatta þessu ekki.  Gefur auga leið. Til dæmis ef nýlega skýrslur umhverfisráðuneytisins eru lesnar, eða nýlegt plagg borgarinnar um að gera Reykjavík að hjólaborg.

 

http://www.umhverfisraduneyti.is/forsida/nr/1530

http://www.umhverfisraduneyti.is/frettir/nr/1442

 

"Kostnaður við mótvægisaðgerðir er mismikill en ljóst er að ódýrar aðgerðir geta skilað umtalsverðum árangri. Kostnaðurinn spannar allt frá aðgerðum sem gefa hreinan fjárhagslegan ávinning svo sem aukin áhersla á göngu og hjólreiðar, eða aukin notkun sparneytnari bifreiða, til mótvægisaðgerða sem eru fremur dýrar, t.d. raf- eða vetnisvæðing samgangna. Þó ber að hafa í huga að við tækniframfarir er líklegt að kostnaður dýrari aðgerða geti lækkað umtalsvert þegar til lengri tíma er litið."

Þó ber líka að hafa í huga að sleppt var í skýrslunni að meta þann mikla fjarhagslega ávinning sem auknar hjólreiðar  hafa í för með sér , meðal annars samkvæmt WHO, Alþjóðheilbriðismálastofnun. 

 

http://reykjavik.is/DesktopDefault.aspx/tabid-757/521_read-19342/

"Áhugavert er að leiða hugann að áhrifum þess að 10% ökuferða færðust yfir í hjólreiðar. 50 þúsund eknir km myndu sparast á götum borgarinnar dag hvern. Fjárhagslegur ávinningur þess myndi einnig nema um níu milljörðum króna samtals fyrir rekstur heimilanna í borginni.

Hjólreiðaáætlun Reykjavíkurborgar gerir ráð fyrir fimmföldun hjólaleiða í Reykjavík á næstu fimm árum og tíföldun á næstu tíu árum. Áætlunin gerir ráð fyrir hraðbraut fyrir hjól milli Laugardals og miðborgar og brú yfir Elliðaárósa eingöngu fyrir gangandi og hjólandi svo fátt eitt sé nefnt" 

 

 

 

 

 

Endurnýjanleg orkuborg

Hvernig er nýtni og ávinningur miðað við rafhlöður, vetni eða reiðhjól ?

Spennandi frétt þetta með framleiðslu metanóls úr koltvísýringi, með því að eyða heilmikið af rafmagni.

Það vantar  að spyrja ýmsa spurning um þetta:

• Hvaðan á koltvísýringin að koma ?
• Hvað kostar að fanga koltvísýringin ? 
• Þarf aðilinn sem framleiðir metanól með þessum hætti að borga eða fær hann borgað fyrir að "endurnýta" kola-frumeindirnar ( tengd losunarkvótum og þess háttar )  ?
• Hér er ekki um eiginlega bindingu að ræða, þannig að mun grænni væri að taka koltvísýringinn upp í tré, gras, eða láta vera að búa hann til.  Ekki satt ?
• Eru "hvatar"  nýttir sem þurfi að endurnýja og eru dýrir eða mun verða dýrir eftir sem auðlindir verða óaðgengilegar ?

Hver er nettó raunávinningur  ( i mörgum tilfellum neikvæð),  miðað við til dæmis að

• nota rafmagnið beint, eins og í lestum eða Trolley-strætó
• nota rafmagnið fremur í léttum og mun sparneytnari rafhlöðu-farartæki, sem til dæmis rafmagns-reiðhjól
• Nota rafmagnið og smá koltvísýring til að búa til mat, sem að hluta knýr hjólreiðamenn
• nota rafmagnið til að búa til vetni ( sennilega betri nýtni þegar búi metanól er búið til ) 
• nota rafmagnið í mismundandi tegundum af rafhlöðum, hver með mismunandi vigt, endingu, nýtni og sem ganga á  auðlindum jarðar með mismunandi hætti

Við vitum að lestir, rafmagns-strætó með rana ( trolley-) og reiðhjól hafa margs konar sterka kosti fram yfir metan- eða rafhlöðu- drifnum bílum.  Betri skilvirkni heildarkerfisins, færri umferðarslys, betri lýðheilsu, betri plássnýting, huggulegri bæir/borgir stóran sparnað á mörgum sviðum í samfélaginu í heild.

:-)

Og það varð ljós

Hjólreiðaáætlun Reykjavíkurborgar samþykkt

Frá vef LHM :

Í dag var sagt frá því að Reykjavíkurborg hefur samþykkt að efla hjólreiðar með  margvíslegum aðgerðum á næstu árum sem hluti af grænu skrefunum.

Það er fagnaðarefni að Reykjavíkurborg sýnir frumkvæði í því að efla hjólreiðar og þannig viðurkennir hjólreiðar sem alvöru samgöngumáta, og sannarlega hagkvæm, heilsusamleg og umhverfisvæn.

 

http://lhm.is/content/view/357/125/

Landlækni hvetji til að hvíla bíla

Mér er fyrirmunað að skilja hvers vegna Landlæknir, heilbrigðisfulltrúar sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu, Umferðarstofa  og Vegagerðin  hvetji ekki með afgerandi hætti fóli til að hvíla bílana á þessum dögum með vetrarstillur. Að draga úr mengunin hlýtur að vera langefst á forgangslistanum. Hingað til hefur mikið til vera einblínt á "victim blaming"  ( skammastu þín fórnarlamb, eða allavega forðaðu þér, fórnarlamb) þegar kemur að loftgæða í þéttbýli. 

Mér skilst að tímabundin lækkun aksturshraða á stofnbrautum gæti verið önnur leið, en ekki alveg eins áhrifamikill og að minnka umferð bíla.  Kosturinn væri að hún mundi ná til alla sem aka um stofnbrautirnar, þannig að flestir mundu örugglega hafa tækifæri til að skilja ábyrgð  sína á  mengunina.

( Jú að vísu hefur bilaeigendum verið hvattir til til að nota ekki nagladekk að óþörfu, sem er gott og gilt, en nagladekkin eru bara lítill hluti af vandanum.  Og það er gott að það komi loksins fram frétt um loftgæðamál þar sem nagladekkin koma klárlega ekki við sögu.  Vonandi geti þessa frétt hjálpað  til með  að leiðrétta þessa misskilning, um að nagladekk eður ei sé 90% af vandanum  )

Loftmengun yfir mörkum